Кезектен тыс сессия: 2022 жылғы бюджеттің атқарылуы туралы есепті бекіту

Ерлан Каналимовтың төрағалығымен 2022 жылғы бюджеттің атқарылуы туралы есепті бекіту мәселесі бойынша кезектен тыс сессия өтті.

Қаржы басқармасының басшысы Әліби Жұмаев түсімдер бойынша, оның ішінде меншікті кірістер: салық түсімдері, салықтық емес түсімдер, негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер бойынша бюджеттің атқарылу динамикасы туралы баяндады. Қала бюджеті 98,3 % - ға орындалды. Жұмаев сондай-ақ, бюджеттің бюджеттік бағдарламалар әкімшілері бөлінісінде атқарылуы туралы ақпаратты ұсынды.

Тексеру комиссиясының төрағасы Иманжүсіп Ақпомбаев депутаттарға мемлекеттік органдардың аудит нәтижелері бойынша ұсынымдардың көпшілігін орындағанын хабарлады.

2022 жылғы бюджеттің атқарылуы экономиканың оң өсуімен, ЖӨӨ-нің 3,4 % - ға ұлғаюымен жүзеге асырылды. Қала тұрғындарының тұтыну шығыстарының жартысынан көбін азық-түлік шығындары құрайды. Осылайша, мемлекеттік қолдауға мұқтаж адамдар саны артып келеді. Бюджетті қалыптастыру бойынша да сұрақтар туындайды, жыл ішінде 5 нақтылау, 18 түзету жүргізілді және шығыстар жоспары 63% - ға ұлғайды. Жоспар алдын-ала терең талдаусыз дайындалады. Бұл ретте бюджеттің орындалмауы 16 млрд. теңгені құрады. Бұл факт, Тексеру комиссиясы төрағасының пікірінше, әкімшілер тарапынан тәуекелдерді талдаудың жоқтығын және бюджеттен бөлінген қаражатқа жосықсыз қарауды көрсетеді.

Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы Қайсар Манқараев Астананы дамыту жоспарында қала халқының әл-ауқаты мен өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған 93 іс-шара қарастырылғанын хабарлады. Маңқараев әлеуметтік салалар: білім беру, денсаулық сақтау, мұқтаж азаматтарды әлеуметтік атаулы қолдау, ШОБ қолдау бойынша шығыстар туралы жағдайға егжей-тегжейлі тоқталды.

Бюджет, экономика, өнеркәсіп және кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның төрағасы Кендебай Адамбеков тұрақты комиссияның қорытындысын ұсынды, онда ҚР Бюджет кодексінің 130-бабына сәйкес қалалық мәслихаттың тұрақты комиссияларының бірлескен отырыстарында жергілікті атқарушы органның 2022 жылғы елорда бюджетінің атқарылуы туралы жылдық есебі қаралғанын атап өтті.

Есепке сәйкес бюджетке түсетін түсімдер 30%-ға өскен. Кірістердің үштен бірін трансферттер құрайды, меншікті кірістер түсімдердің 64% құрады.

Сонымен қатар, шығыс бөлігі бойынша бюджеттік бағдарламалар әкімшілерімен бюджет қаражатын толық игеру қамтамасыз етілмеген. Игеру - 98,3% -ды, орындамау 1,9% -ды құрады. 2023 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша дебиторлық берешек 2021 жылмен салыстырғанда 2,2 есе өскен.

Соңғы жылдары жалпы берешектің 98,6 % көлемі Отын- энергетикалық кешен және коммуналдық шаруашылық басқармасына, Құрылыс басқармасына, Көлік және жол-көлік инфрақұрылымын дамыту басқармасына тиесілі болып келеді. Бұл ретте жоғарыда аталған бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері берешекті төмендету бойынша жұмысты тиісті деңгейде жүргізбеуде.

Адамбековтың айтуынша, жалпы, бюджет қаражатының игерілмей қалуының негізгі себептері: бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджет қаражатын сапасыз жоспарлауы, бюджеттік өтінімдерде қамтылған есептеулерге ақпараттың толықтығы мен дұрыстығын қамтамасыз етпеуі, бұл қаражатты тиімсіз пайдалануға әкеп соғады, сонымен қатар мемлекеттік сатып алу саласындағы бұзушылықтар, оның ішінде өнім берушілерді мемлекеттік сатып алуға жосықсыз қатысушылар деп тану жөнінде уақтылы шаралар қабылдамау, шарттардың орындалуы бойынша мониторингтің болмауы, жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеудің төмен деңгейі және басқалар.

Депутаттар бұл мәселе өте маңызды екенін атап өтті. Қомақты қаражат РБ-ке қайтарылды, бірақ қалада қаржыландырудың болмауына байланысты көптеген мәселелер шешілмей қалуда. Сонымен қатар, депутаттар тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу бойынша конкурстық рәсімдерді өткізуде халықаралық шарттарға қайшы келтірмей, жергілікті тауар өндірушілерді қолдауды ескере отырып қамтамасыз етуді ұсынды. Депутаттар шығыстарды қалыптастыру қағидаларына наразылық білдірді, өйткені қаланың шет аймақтары ағымдағы мәселелерін шешуге аз қаражат алады.

Мәслихат төрағасы депутаттарға басынан-ақ Мемлекет басшысының тапсырмаларына, мәслихат регламентіне, сайлауалды бағдарламаларына сәйкес қызметтің 10 бағытын айқындағанын, сондай-ақ аумақтарды дамыту бағдарламасы бар екенін еске салды, сондықтан мемлекеттік органдармен жұмыста осы бағдарламалық құжаттарды есте ұстаған жөн.

Депутат Владислав Сергеев бұрын бағдарлама әкімшілері конкурстық рәсімдерді мерзімінде өткізу мүмкін еместігін сылтау еткенін айтты. Экономика басқармасының түсініктемелеріне сәйкес конкурстық рәсімдерді желтоқсан айында өткізуге болады, сондықтан көп нәрсе әкімшілердің пысықтығына байланысты. Сергеев кім алдын-ала өтінім беріп жатқанын, кім кешігіп жатқанын анықтау үшін, активтер басқармасынан барлық мемлекеттік сатып алулар бойынша жаңартылған ақпарат дайындауды сұрады. Шілде айындағы келесі нақтылауда әкімшілерге қатысты шаралар қабылдау қажет.

Мәслихат төрағасы Ерлан Каналимов бюджеттің атқарылуы мәселесі мәслихаттың бақылауында екенін атап өтті. Дебиторлық берешек мәселесі бойынша әкімнің атына үш басқарманың басшылары бойынша ұсыныс дайындауды сұрады.

Депутаттар сессияның күн тәртібіне шығарған барлық мәселелерді қарады және олар бойынша тиісті шешімдер қабылдады.