Елорданың арнайы экономикалық аймақтары
21.04.2023
Кендебай Адамбековтың төрағалығымен бюджет, экономика, өнеркәсіп және кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы өтті.
Отырысты ашқан комиссия төрағасы депутаттарды комиссияның Астана қаласындағы Арнайы экономикалық аймақтардың қызметі, олардың экономикалық әсері және даму перспективалары мәселелері бойынша алдын ала жұмысы туралы хабардар етті.
Отырысқа уәкілетті мемлекеттік органдардан материалдар сұралған, алайда, Адамбеков атап өткендей, кейбір мемлекеттік органдар ақпарат бермеді, екінші бөлігі сапасыз ақпарат жіберді. Депутаттар жоспарлы объектілер – елорданың арнайы экономикалық аймақтарын аралап, жүргізілген аудит материалдарымен танысты.
Инвестициялар және кәсіпкерлікті дамыту басқармасының басшысы Халел Әкімжанов қызметтері тиісінше 2027 және 2042 жылдарға дейін жоспарланып отырған екі индустриялық парк: «Астана - жаңа қала» АЭА және «Астана – технополис» АЭА бойынша ақпарат берді. «Астана - жаңа қала» АЭА портфеліне 95 жоба кіреді. 5736 жұмыс орнын құрумен 50 жоба пайдалануға берілді. Әкімжанов №1 индустриялық парктің мазмұнына, яғни инфрақұрылымына, экспорт көлеміне, өндіріс көлеміне егжей-тегжейлі тоқталды. Сондай-ақ, ол проблемалық аяқталмаған жобалар туралы баяндады, ең алдымен бұл - нөсер кәрізі, шаруашылық-тұрмыстық кәріз, индустриялық паркті электрмен жабдықтау. Осыған байланысты техникалық аудит жүргізу қажет. №2 индустриялық паркке қатысты Әкімжанов техникалық-экономикалық негіздеме бар екенін айтты. Парк аумағында газдандыру процесі басталды, нәтижесінде кейбір кәсіпорындар автономды жүйеге көшуде.
«Астана Invest» ЖШС басшысының м.а. 11 жобаны іске асыру жоспарланып отырғанын баяндады, оның ішінде газбетон блоктары, вакуумдық ажыратқыштар мен микропроцессорлық жүйелер, қабырға панельдері өндірісі. Бүгінгі таңда құрылымдар салынып біткен, пайдалануға беру күтілуде. Қазіргі уақытта дайындығы әртүрлі кезеңдерде тұрған, бірақ негізінен құрылымдары салынған 8 жобаны іске асыру жоспарлануда. Тиімділікті арттыру үшін министрлікпен бірлесіп алдағы екі жылға арналған Жол картасы әзірленді. Парктерді толтыруды ескере отырып, мынадай бағыттар дамытылатын болады – әлеуетті инвесторларға одан әрі беру үшін, өндіріс тоқтап тұрған жер учаскелерін алып қою және қосылған құны жоғары жоғары технологиялық және импортты алмастыратын жобаларға бос учаскелер беру. Сондай-ақ жұмыс орындарын ұлғайту үшін кеңейту және жаңғырту мүмкіндігі бар жұмыс істеп тұрған өндірістерді талдау қажет. IT жобалар мен жаңа технологияларды жүзеге асыру үшін жаңа парк салу ұсынылады.
Комиссия төрағасы ұсынылған ақпаратқа қанағаттанбайтынын айтты, өйткені оның пікірінше, қызметтің тек 3 бағытын дамыту ЖШС алдына қойылған міндеттерді шешуді қамтамасыз ете алмайды. Тұрақты комиссия мәслихаттың ұйымдарға жолданған алдыңғы шешімдерін мұқият зерделеді. Мәслихаттың 2018 жылғы шешімдері әлі орындалмаған. Осыған байланысты Адамбеков басқарма басшысының техникалық аудит, сондай-ақ қаржылық аудит жүргізу қажеттілігі туралы ұсынысын қолдады.
Басшының м.а. Бағдат Байсеитов №1 индустриялық парк инфрақұрылымының құрылысы, жалпы құны, құрылысты іске асыру кезеңдері туралы баяндады. 6 жыл ішінде сумен жабдықтау, электрмен жабдықтау желілері салынбаған. Қазір басты міндет – парк аумағын жылумен қамтамасыз ету. Ағымдағы жылы дайын инженерлік желілерді пайдалануға беру, қабылдау актілеріне қол қою жоспарлануда.
Депутат Ерғалиев ұсынылған ақпаратқа сүйене отырып, АЭА аумағында 299 кәсіпорын тіркелгенін, қалада барлығы 807 кәсіпорын бар екенін айтты. Егер Қытай немесе Ресей Федерациясы сияқты басқа елдердің көрсеткіштерімен салыстырсақ, біздің көрсеткіштеріміз мәз емес. Мәселелерді шешу жолдары бар ма, неліктен АЭА кәсіпорындарының қатарына кіруге ұмтылыс аз, мүмкін халықпен ақпараттық жұмыс төмен болып жатқан шығар. АЭА кәсіпорындарының санын көбейту бойынша қандай жұмыс жүргізілуде, өйткені бұл әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерге әсер етеді, импортқа тәуелділікті азайтады. Депутат аталған мәселені шешу жолдарын сұрады. Басқарманың өзі кәсіпкерлікті дамытудың бірде-бір бағдарламасын әзірлемеген, нақты стратегия жоқ. Басқа елдердің нарығын зерттеу, экономикалық жағдайы ұқсас қалалармен салыстыру талдауын жүргізу қажет.
Депутат Айтхожин инвестициялар және кәсіпкерлікті дамыту басқармасының басшысынан АЭА қандай мақсатта құрылғанын сұрады. Көптеген кәсіпкерлердің пікірінше, керісінше көп кедергілер мен қиындықтар туындауда.
Депутат Құлмағамбетова салықтық түсімдер мәселесі АЭА аумағында орналасқан компаниялардың қызметі екенін, басқарманың қызметі кәсіпкерлер үшін қолайлы жағдай жасауға бағытталуы тиіс екенін айтты. Депутаттар өздері көргендей, кәсіпорындарда жұмыс істейтін адамдар өте аз. Кез келген АЭА кәсіпорнының негізгі міндеті - халықты жұмыспен қамту. Екінші паркте небәрі 600 жұмыс орны бар, бұл нақты сандар, айтылған 5000 орын онда жоқ.
Депутат Сергеев Германияны мысалға келтірді, онда инвесторларға қайда инвестиция салуға болатыны, оның қызмет саласы нақты түсіндіріледі. Депутат басқармаға инвесторлар үшін іс-қимыл алгоритмін дайындауды ұсынды.
Төраға отырысты қорытындылай келе, депутаттардың барлық ұсыныстары мен ескертулері тұрақты комиссияның қаулысына енгізілетінін хабарлады.