«1000 орын – көше саудасы» бағдарламасы

Қалалық мәслихатта Владислав Сергеевтің төрағалығымен «1000 орын – көше саудасы» бағдарламасын іске асыру барысы туралы» мәслихат отырысы өтті.

Астана қаласының Кәсіпкерлер палатасы бастамашылық еткен жоба туралы «Astana» ӘКК» АҚ Басқарма төрағасы Еркеғали Әлімқұлов баяндады.

ӘКК-ге 831 жер учаскесі берілді. Қазіргі уақытта 585 жер учаскесі кәсіпкерлерге тапсырылған. Таныстырылым барысында Әлімқұлов тамақтану және қызмет көрсету саласына арналған стационарлық емес объектілердің эскиздерін ұсынды. Алайда, спикер барлық кәсіпкерлер бекітілген стандарттарға сәйкес объектілерде жұмыс істемейтінін атап өтті, өйткені олардың құны 5-тен 15 млн. теңгеге дейін. Әсіресе, халықтың әлеуметтік осал топтары (ХӘОТ) өкілдеріне қиын. Оң нәтиже ретінде Әлімқұлов 1700-ден астам жұмыс орнының құрылуын, бюджетке салық түсімдерінің тұрақты түсуін атады. Сонымен қатар, бұл заңсыз стихиялық саудаға қарсы әдістердің бірі, шағын және отбасылық бизнесті қолдау.

2019 жылы бағдарлама ХӘОТ өкілдеріне жер учаскелерін беру арқылы әлеуметтік бағытқа ие болды. Дүкендерді жаяу қашықтықта ашу маңызды бағыт болып табылады, бұл әсіресе пандемия кезінде байланыстарды азайтуға оң ықпалын тигізді. Жер учаскелерін алуға арналған сауда-саттық www.gosreеstr.kz порталында өтеді. IQala платформасы базасында электрондық өтінім беру қызметі енгізілді. Әлімқұлов жер учаскесін алу тетігі өте күрделі екенін, 15 кезеңнен тұратынын және 4,5 айдан 6 айға дейін созылатынын атап өтті.

Депутаттар басқарманың және оның ведомстволық бағынысты ұйымының сауда процесін ұйымдастырудағы ескірген тәсілдері, сауданы ұйымдастырудың неғұрлым ұтымды нұсқаларының болмауы, қолайлы орта құруға кешенді көзқарас, тұтынушыға бағдарлану, жеткізушілермен жүйелі жұмыс істеу, уәкілетті органның оң нәтижеге, таза пайданың оңтайлы деңгейіне қол жеткізуге аса қызығушылығының болмауы жөнінде ескертулер айтты.

Депутаттар саудаға арналған павильондардың эскиздерінде қызметкерлерге арналған дәретхана бөлмелерінің қарастырылмағанына, азық-түлік сақтауға арналған үй-жайлардың жоқтығына, желілерге қосылу көзделмегеніне, шағын инфрақұрылымның жоқтығына назар аударды. Сонымен қатар, «Жемістер» («Мир сухофруктов») павильондарының желісі ерекше жағдайда, өйткені олар үлкен және жабдықталған павильондарда орналасқан. Яғни, жоба басынан-ақ осы жоба аясында жұмыс істегісі келетіндер арасында теңсіздік туындап отыр.

Мәслихат хатшысы Ерлан Каналимов жоба бастапқыда ШОБ-ті қолдауға бағытталғанын, бірінші кезекте сауда орталықтары, базарлары жоқ тұрғын үй алаптарын, жаңа ірі КТҮК-рін қамтуға бағытталғанын атап өтті. Қазіргі уақытта жоба толық күшпен іске асырылып жатқан жоқ, оны тиімді деп санауға болмайды, өйткені 800-ден астам объектінің 30% - ы (235 жер учаскесі) шартты бұзды. Дұрысында, егер келісімшарт бұзылса, жер учаскелері мемлекет меншігіне қайтарылуы керек. Алайда, осы учаскелерді аралау барысында павильондардың жартысынан көбі терезелері, есіктері сынған учаскелерде тұрғаны анықталды, олар елорданың келбетін бұзуда. ӘКК де, кәсіпкерлік басқармасы да, аудан әкімдіктері де, МСҚБ да, жер инспекциясы да мұнымен айналыспайды. Егер жер учаскелері беріліп, содан кейін қайтадан алынып жатса, қысқа мерзімде тәртіп орнату қажет. Жобаны іске асырудың бірінші жылында жер комиссиясының отырыстарында әрбір учаске қаралды, жақын жерде дүкендер бар-жоғы ескерілді. Жер учаскесіне рұқсат беру процесі тым ұзақ, кейде құжаттарды беру мерзімі 2 жылға дейін созылып кетеді. Таныстырылым барысында ұсынылған павильондар кем дегенде 30-35 мың доллар тұрады, бұл бір бөлмелі пәтердің құны. Қалада 75 саябақ пен қоғамдық кеңістік салынды және көше саудасына арналған павильондар еш жерде жоқ, алайда олар халық бос уақытын өткізетін жерлерде болуы керек. Бұл ретте Есіл ауданының 107 объектісінің 56 - сы Сулы-жасыл бульварда орналасқан, бұл 40 мың гектар, ал Ильинка, Пригородный және басқа да тұрғын алаптарында павильондар жетіспейді, бұл жағдай жауапты ұйымдардың көше саудасын дамытуға жауапсыз көзқарасын көрсетеді. Айтылған ескертулер мен ұсыныстарға байланысты Ерлан Каналимов депутаттардың, барлық жауапты мемлекеттік органдардың қатысуымен жұмыс тобын құруды, «1000 орын – көше саудасы» жобасы шеңберінде барлық объектілердің ағымдағы жай-күйіне мониторинг жүргізуді ұсынды. Жұмыс істемейтіндермен шарттарды бұзу, киоскілерді әкетіп, жер учаскелерін алып қою, тәртіп орнату ұсынылады. Сауда орталықтарына, мысалы, «Жаннұр», «Astana Mall» сауда орталықтарына назар аударған жөн, олардың жанында автотұрақты орналастыруға арналған орындарда түрлі киоскілер орналасқан.

Сондай-ақ, Каналимов коммуналдық базар мәселесін көтерді, оны қайтару керек немесе жаңасын салу керек, ферма тауарларының делдалдарсыз болмауынан негізгі азық-түлік бағасы сөзсіз өседі.

Отырыстың қорытындысын жинақтай келе, Владислав Сергеев депутаттардың барлық ескертулері мен ұсыныстары жергілікті атқарушы органға жіберілетінін хабарлады.