Үлестік құрылыс мәселелері

Қалалық мәслихатта Асқар Смағұловтың төрағалығымен құрылыс, экология, көлік, сауда және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы өтті.

Жергілікті атқарушы органның ұзаққа созылған құрылыстарды (үлестік құрылыс) аяқтау жөніндегі есебімен қалалық орта сапасы және бақылау басқармасының басшысы Даулет Досқұлов сөз сөйледі.

2019 жылы елордада 52 проблемалық нысан болды, 2020 жылдың қорытындысы бойынша 20 үйдің проблемасы шешілді, 2022 жылдың соңына дейін 11 объектідегі қалған 40 үйді аяқтау жоспарлануда, оларда шамамен 3 мың үлескер бар. Барлық нысандарда құрылыс-монтаждау жұмыстары жүргізілуде.

«Елорда құрылыс компаниясы» ЖШС бас директоры Руслан Кадесов 2021-2023 жылдар аралығында «Елорда құрылыс» ЕКК 170 үйдің (10528 үлескер) құрылысын аяқтауды жоспарлағанын мәлімдеді. 2022 жылы 11 нысанды пайдалануға беру және 3 мыңнан астам үлескерге кілт табыстау жоспарланып отыр. Проблемалық нысандардың аяқталу мерзімі бойынша ескертулерге қатысты, Кадесов көптеген нысандарда бастапқыдан жобалық-сметалық құжаттама болмағанын, кей жерде тек үйдің қорабы тұрғанын, сонымен қатар құрылыс барысында алдыңғы құрылыс салушының кемшіліктері анықталғанын атап өтті, бұлар жұмысты аяқтау мерзімін кешіктіруге себеп болды. Жобалық-сметалық құжаттамаға қатысты мәселелер мұндай үйлерде жиі кездесетін мәселе, түзетулер енгізуге байланысты мерзімдер бұзылды, құрылыс материалдарының құны өсті. 2023 жылға 11 нысанды аяқтау қалды.

Мәслихат хатшысы үлестік құрылыс мәселесі өте маңызды екенін, ол туралы партияның сайлауалды бағдарламасында атап өтілгенін және үлестік құрылыстың барлық мәселелері 2023 жылға дейін аяқталуы тиіс екенін атап өтті. Алайда объективті және субъективті себептерге байланысты ағымдағы жылы бірқатар проблемалық нысандар аяқталмай қалатын болды. Каналимов үлескерлердің санына қатысты сұрақ қойды, мәліметтер бойынша 2019 жылы 14500 үлескер болған, үш жылда 11 мың үлескердің мәселесі шешілді, сонда шамамен 3 мың үлескер қалды. Қалған 7 ТК бойынша бүгінде нақты жұмыс кестесі бар ма. Жергілікті бюджеттен айтарлықтай сома бөлінді. Несие желілерін қайтару бөлігіндегі қаржылық модель түсініксіз. Мысалы, биылғы жылы 10 млрд. теңгені қайтару міндеті тұр, бүгінгі таңда «Елорда құрылыста» да, ӘКК де, процеске тартылған мемлекеттік органдарда да бұл несиелер қалай, қандай көздер есебінен қайтарылатыны, баланстағы қандай алаңдарды, пәтерлерді, мүлікті сату есебінен қайтарылатыны туралы нақты болжам жоқ.

Ертең, бұл міндеттемелер орындалмаған жағдайда, ӘКК күніне 10 млн. теңге өсімақы төлейтін болады. Дұрыс құрылмаған алгоритмдердің салдарынан осындай жағдай қалыптасты. Несиелерді қайтару мәселесі дайын пәтерлерді сату есебінен шешіле ме, пәтерлердің болуы мәселені осы жылы жаба ала ма.

Отырыс төрағасы Асқар Смағұлов бұл тұрғын үй қоры қалай пайда болды және бұл пәтерлер қандай қаражатқа салынғаны жөнінде сұрады, сонда сатылымға қойылған тұрғын үйдің өзіндік құны мен бағасы арасындағы айырмашылық кредитті өтеу үшін пайдаланылатын бола ма.

Мәслихат хатшысы кредитті өтеу тетігі, мерзімі, қандай ТК есебінен жүргізілетіні туралы мәслихатқа ақпарат жолдауды сұрады. Бұл анықтама бюджеттік комиссияның есебі үшін қажет. Қалада жылу мен газды қамтамасыз етумен байланысты бюджеттен үлкен жұмсалымды қажет ететін бірқатар проблемаларды шешу қажет. Кейбір үйлер үлескерлерінің «Астана АЭК» мекемесіне шағымдары бар, резервтік қуат көзіне қатысты мәселелер шешілмеген. Егер мемлекеттік органдар құрған кәсіпорындар құрылыс ережелерінің нормаларын бұзып жатса, онда жеке кәсіпкерлерден не сұрауға болады. Соңғы уақытта тапсырылған бірде-бір нысанның резервтік қуат көзі жоқ. Форс-мажор жағдайында «Астана АЭК» бұл мәселені қалай шешеді және неге МСҚБ объектілерде мұндай жағдайға жол берді. Желілер әлі күнге дейін «Астана АЭК» теңгеріміне берілмеген. Каналимов іс жүзінде әртүрлі себептердің көп екенін атап өтті, алайда кәсіпорын осы мәселелерді шешу үшін құрылды. Бюджеттен қаражат толық көлемде бөлінді, сондықтан жауапкершілік ең жоғары деңгейде болуы керек.

№837 учаскеге қатысты мәселе бойынша, құрылыс салушы комиссия арқылы таңдалды, үлескерлердің одан арғы тағдыры қандай болмақ. Бұл адамдармен ешкім кездескен жоқ, олар екі рет мәслихатқа жүгінді. Үлескерлер қала тұрғындары, сондықтан олардың проблемаларын ескермей қоюға болмайды. Тек жеке тұрғын-үй құрылыстарын салу жоспарланған Оңтүстік-Шығыс ш/ауданында көппәтерлі тұрғын-үй кешенін салуға рұқсатты мемлекеттік органдар берген. Каналимов «Болашақ Баспана» ТК мәселесі қалай шешілетіні туралы ақпарат дайындауды сұрады. Мораторийлердің екі толқыны өтті, олар қалаға көппәтерлі тұрғын-үй кешендерінің заңсыз құрылысына байланысты бірқатар проблемалар әкелді. Қазір мұндай проблемалардың пайда болу қаупі бар ма, өйткені тағы да мораторий жарияланды. Қала үлескерлердің проблемаларымен 14 жылдан бері айналысып келеді және бұл шексіз проблемаға айналды. Бақылауды күшейту керек, бірақ қолданыстағы заңнама аясында бұған қол жеткізу мүмкін емес.

Депутат Ерлан Дәкенов Кенесары/Шевченко көшелерінің қиылысындағы «Ақтау Сити» ТК-дегі істің жай-күйі туралы сұрады. Ол жерде аяқталмаған объектінің үлескерлері үнемі митингілер ұйымдастырады. Тапсырыс беруші «Ертау», мердігер «Нұржол 2008», қазір сот процесі жүріп жатыр.

Депутат Владислав Сергеев мәселесі 10 жыл бойы шешілмей келе жатқан «Махаббат» ТК бойынша жағдайды түсіндіруді сұрады.

Депутат Ғабит Тәжімұратов «Пригородный» тұрғын алабында 2021 жылы «Family park» тұрғын үй кешені салынғанын, алайда әлі күнге дейін кіреберіс жолдар, электр, абаттандыру жоқ екенін айтты.

Депутат Арайлым Құмаржанова үлескерлері бар «Садовый квартал» ТК жағдайы туралы ақпарат сұрады.

Депутат Нұрдәулет Оразханов әлеуметтік желілерде үлескерлерді тартуға құқығы жоқ компаниялардың тізімі жарияланғанын атап өтті. Мәслихат хатшысының айтып өткен мәселелеріне байланысты, әкімдіктің бұл шешімі өте уақтылы болып отыр.