Денсаулық сақтау ұйымдарының мемлекеттік қызметтер көрсету кезінде заңдылықты сақтауы туралы мәселе бойынша жария тыңдаулар

Қалалық мәслихатта Ерлан Каналимовтың төрағалығымен «Денсаулық сақтау ұйымдарының мемлекеттік қызметтер көрсету кезінде заңдылықты сақтауы туралы» тақырыбында жария тыңдаулар өтті.

Жария тыңдауларға дайындық аясында депутаттар бір апта бойы денсаулық сақтау нысандарын аралады. Көптеген жылдар бойы шешілмей келе жатқан бірқатар проблемалық мәселелер анықталды.

«Нұр-Сұлтан қаласының Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы» ММ басшысы Тимур Мұратов жария тыңдауларға қатысушыларға Мемлекеттік қызметтер тізіліміне сәйкес Басқармаға ведомстволық бағынысты медициналық ұйымдар 19 мемлекеттік қызмет көрсететінін хабарлады. 2022 жылдың 1 тоқсанында барлығы 2 967 507 мемлекеттік қызмет көрсетілген. Мұратов ведомстволық бағынысты ұйымдар көрсететін мемлекеттік қызметтердің сапасына ішкі мемлекеттік бақылау жүргізіліп жатқанын атап өтті. Тексеру жоспарына 12 ұйым, оның ішінде 10 медициналық-санитарлық алғашқы көмек (МСАК) ұйымдары енгізілді. Халықты медициналық мекемелерге бекіту бойынша проблемалар бар, көптеген емханалардағы пациенттер саны бірнеше есе өсті. Мүмкіндігі шектеулі адамдарға қызмет көрсету бойынша да проблемалық мәселелер бар.

Еуразиялық медицина қауымдастығының вице-президенті Надежда Петухова бірінші кезекте екі мәселені шешу қажеттігін айтты. Біріншіден, негізінен жеке ұйымдар көрсететін (67%) медициналық-санитарлық алғашқы көмек. Петухованың пікірінше, жеке ұйымдар көп жағдайда медициналық қызмет көрсететін медициналық ұйымдарға қойылатын стандарттарға сәйкес емес. Пандемия кезінде иелігінде мобильді бригадалар, жеткілікті көлемде көлік құралдары, құлақтандыру жүйесі жоқ жеке медициналық ұйымдар толық көлемде медициналық қызметтер көрсете алмағандығы анықталды. Сондықтан мемлекеттік емханаларға орасан зор жүктеме түсті. Сондай-ақ, көрсетілетін стационарлық көмекке қатысты 9 стационарға сұрақтар бар. 2017 жылы Фтизиопульмонология орталығының ғимараты салынды, бұдан кейін қалада жаңа медициналық ғимараттар тұрғызылған жоқ. Мәселен, №3 аурухана 1966 жылы салынған. Бірінші қалалық балалар ауруханасының ғимараты 30 жыл бұрын салынған, сондықтан олар стационарларға қойылатын заманауи талаптарға сәйкес келмейді. Көпшілік стационарлар шамадан тыс жүктелген. Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығы соңғы уақытта қарапайым облыстық аурухана деңгейінде жұмыс істейді, яғни ауыр сырқатты балаларға қызмет көрсетпейді, жоғары технологиялар аз пайдаланылады. Петухова Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасына аурухана құрылысына қатысты уәкілетті органға қызметтік хат дайындауды ұсынды, өйткені бүгінгі таңда қалада сапалы жедел көмек көрсетуге жағдай жоқ. Петухова сөзін қорытындылай келе, жеке ұйымдарға қойылатын талаптар күшейтіліп, басқарманың бақылауды қамтамасыз ету тұрғысынан өкілеттіктері кеңейтілуі керек екенін атап өтті.

Депутат Владислав Сергеев медициналық қызметкерлерді жатақханаларда орындармен қамтамасыз ету мәселесін көтерді. Екінші мәселе жедел медициналық жәрдем көліктерін көппәтерлі кешендер аумағына кедергісіз өту мүмкіндігімен қамтамасыз етуге қатысты болды. Ол Қала аумағын абаттандыру ережелеріне жедел жәрдем көліктерін диспетчерлік қызмет арқылы өткізу пункттерінен автоматты рұқсатнамамен қамтамасыз ету жөнінде тармақты енгізуді  ұсынды.

Мәслихат хатшысы барлық мүлік иелері бірлестіктерінің (бұдан әрі - МИБ) өткізу пункттерінде құтқару қызметтері үшін әмбебап кілтті қарастыруы жөнінде Тұрғын үй және тұрғын үй инспекциясы басқармасына хаттамалық тапсырма беруді ұсынды. Медицина қызметкерлеріне арналған тұрғын үй мәселесі бойынша Е. Каналимов қолжетімді тұрғын үй бағдарламасының тұсаукесері өткенін, оның аясында мәселелердің бір бөлігі шешілетінін айтты.

Мәслихат хатшысы халыққа қызмет көрсету сапасы – қандай емханаға бекітілгеніне, қай ауданда тұратынына қарамастан, әрбір қала тұрғынын алаңдатып отырған негізгі мәселе екенін атап өтті. Денсаулық сақтау министрлігі Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына қаражат бөледі. Әр жалақыдан қаражат ұсталынады, сондықтан кез-келген азамат сапалы қызмет көрсетілуін талап етуге құқылы. Денсаулық сақтау жүйесіндегі жүйелі проблемалар жылдар бойы жиналып келеді. Статистика көрсеткендей, өтініштердің жалпы санының 65,2%-ы - шағымдар. Депутаттар 16 мемлекеттік емханадан мәлімет сұрады. Каналимов халықты емханаларға тең үлесіммен қайта бекіту бойынша жұмыс бастауды ұсынды. Емханалар арасындағы айырмашылық өте үлкен, бекітілген халық саны 23 мыңнан 90 мыңға дейін. Ол қазір емханаларға бекіту шекараларын өзгерту мүмкіндігі туралы,  мемлекеттік емханаларда жұмыс істейтін дәрігерлер жалақысының айырмашылығы немен негізделетіні туралы сұрады.

Депутат Айтжан Әбдіров мәслихат хатшысының белгілі бір емханаға тіркелген халық санын қайта қарау жөніндегі ұсынысын қолдады, өйткені тар бейінді дәрігердің қабылдауында болу қиынға түседі. Депутат отырыстың бірінде елорданың денсаулық сақтау саласын дамыту бағдарламасын әзірлеу мәселесі көтерілгенін еске салды.

Мәслихат хатшысы депутаттар қызметінің бір жарым жылында денсаулық сақтау саласын дамытудың кешенді жоспары қабылданып, 8 объект бойынша жөндеу жұмыстары басталғанын атап өтті. Үлкен жұмыс атқарылды, бірақ алда атқарылатыны одан да көп.

Депутат Алтыншаш Табулдина Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы басшысының елорда халқының тұрақты өсуіне байланысты жаңа мемлекеттік емханалар салу қажеттілігіне қатысты ұсынысын қолдады. Денсаулық сақтау нысандарын аралау барысында ірі жеке меншік емханалар анықталды, яғни денсаулық сақтау жүйесінде бәсекелестік ортаның даму үрдісі байқалады. Өңірлерден келіп, қалалық емханаларға тіркелетін, медициналық көмек алған соң өз өңіріне қайтатын адамдарға байланысты проблемалар бар. Бұл емханалар үшін қаржылық жағынан да, психологиялық жағынан да қосымша жүктеме болып отыр. Тар бейінді мамандарды, соның ішінде балалар дәрігерлерін оқыту тұрғысынан депутаттар өткен және ағымдағы жылы оқытуды қаржыландыруға қолдау көрсетті.

Мәслихат хатшысы қызмет көрсетілетін халықтың санын, жаңа емханалар ғимараттарын салу қажеттілігін талдау мақсатында барлық жеке медициналық ұйымдарға баруды ұсынды. Каналимов «Astana innovations» АҚ басшысына мемлекеттік емханаларды толық цифрландыру бойынша сұрақ қойды. Бұрын №10 емханадағы барлық қызметтерді, оның ішінде шағымдарды, қызметті бағалауды цифрландыру жоспарланған болатын.

«Astana innovations» АҚ Басқарма төрағасы Нұрсұлтан Қалдыбаев білім беру жүйесін цифрландырумен қатар денсаулық сақтау саласын цифрландыру жүргізіліп жатқанын атап өтті. Ол ұйым емханаларға тіркелген халық саны бойынша деректерді талдаумен айналысқанын айтты, нәтижесінде қай жерде жүктеме көп, қай жерде қадамдық қолжетімділік, демографиялық өсу бар екені анықталды. Ол мәслихат хатшысының бұл ақпаратты емхана басшыларының қатысуымен талқылау қажеттілігі туралы ұсынысын қолдады.

Мәслихат хатшысы Тексеру комиссиясы аудитінің нәтижелері мен депутаттардың ескертулері бойынша медициналық мекемелерге, әсіресе шағымдар болған мекемелерге тексеру жүргізу қажеттігін атап өтті. Тіс протездеу және санация мәселесін де шешу керек, өйткені халықтың әлеуметтік тұрғыдан осал топтары санатына тегін қызмет көрсетіледі. Тіс протездерінің сапасына қатысты шағымдар көп. Протездердің санын көбейтуге қарағанда, олардың сапасын жақсартуға көбірек қаражат бөлу туралы ұсыныс болды. Мәселе Ережелерде тістерді металлкерамикамен протездеу туралы тармақтың болмауында. Каналимов мәслихаттың бейіндік комиссиясы мамандармен бірлесіп, Ережелерге өзгерістер енгізу туралы мәселені пысықтауды, стоматология нарығын зерделеуді, стоматологиялар арасында сауалнама жүргізуді ұсынды.

Отырысты қорытындылай келе, Ерлан Каналимов «Үй жанындағы дәрігер» медициналық ұйымдарының қызметін бағалауға қатысты ережелерді әзірлеуді ұсынды. Каналимовтың пікірінше, жария тыңдаулардың мақсаты денсаулық сақтау ұйымдары көрсететін мемлекеттік қызметтердің сапасын жақсартуға ықпал ететін бірлескен шешімдерді әзірлеу болып табылады. Бұл үшін бас дәрігерлердің, денсаулық сақтау саласы ардагерлерінің жағдайды жақсарту бойынша ұсыныстары қажет.