Елорданың қоғамдық көлігінің жұмысы бойынша жария тыңдаулар

Қалалық мәслихатта Батыр Котыревтың төрағалығымен жария тыңдаулар өтті.

Жария тыңдаудың тақырыбы «Нұр-Сұлтан қаласында халықты тасымалдауды ұйымдастыру және қоғамдық көлік жұмысы жөніндегі жергілікті атқарушы органның жұмысы туралы». Жария тыңдауларға мәслихат депутаттары, елорда тұрғындары, мемлекеттік органдардың, ведомстволық бағынысты ұйымдардың, кәсіпорындардың басшылары және БАҚ өкілдері қатысты.

«Нұр-Сұлтан қаласының Көлік және жол-көлік инфрақұрылымын дамыту басқармасы» ММ басшысы Жансұлтан Сапарбаев пен «City transportation systems» ЖШС басқарма төрағасы Бекмырза Игенбердинов баяндама жасады.

2021 жылдан бастап елорданың маршруттық желісін жақсарту бойынша бірқатар кешенді іс-шаралар жүргізілді, 6 жаңа маршрут іске қосылды, 20 маршруттың схемасы жақсартылды, көлік проблемалары шешілді және 31 көше мен 18 учаскеде көлікке қолжетімділік саласы кеңейтілді, автобустар саны 80 бірлікке (806-дан 886 бірлікке) ұлғайтылды.

Сондай-ақ 9 маршруттағы жылжымалы құрам жаңартылды, маршруттарды өзгерту және жаңа маршруттарды іске қосу есебінен қаланы көлік қызметімен қамту кеңейді, 21 аялдама пункті кіру және отырғызу алаңдарымен жайластырылды, 32 жылы аялдама павильоны, темір/шыны түріндегі 8 павильон орнатылды, 11 санитарлық аймақ және 4 бұрылу алаңы жайластырылды.

2022 жылы да бірқатар іс-шараларды іске асыру жоспарлануда, оның ішінде 3 жаңа маршрутты іске қосу, жаңа маршруттарды іске қосу есебінен кестелерді қайта бөлу, 8 маршрут схемасын түзету, әлеуметтік маршруттардағы автобустар санын арттыру.

Bus Lane учаскелерінде маршруттық көлік құралдарының ара қатынасу тиімділігі 25% - ға жетеді және жол жүру уақытын 12,5 минутқа қысқартады. Бүгінгі таңда Bus Lane жалпы ұзындығы 73,6 км. көшелердің 26 учаскесінде енгізілген, соның есебінен маршруттық желінің «көліктік тірегі» қалыптастырылды, оның қамтуы маршруттардың барлық ұзақтығының 18% құрайды.

Интеллектуалды көлік жүйесі дамуда, жол қозғалысын адаптивті басқару жүйесіне қаланың 630 бағдаршамынан 264 бағдаршам нысаны қосылған және жолаушыларды ақпараттандыратын 186 табло орнатылған.

Көліктік бақылау департаментінің бұзушылықтарды анықтау бойынша жұмыстары жалғасуда. Мәселен, 2021 жылы қоғамдық көлікте жол жүру ақысын төлеуден жалтарудың 222 415 фактісі анықталды (2020 жылы - 207 545 факт, өсім 7,2%), оның ішінде 9900 факті бойынша жолаушылар жол ақысын төлеуден жалтарғаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тартылды.

Жолаушылардың билетсіз жол жүруі бюджеттен қосымша қаржыландыруға алып келетін күрделі мәселе.

Депутат Азамат Айтхожин «City transportation systems» ЖШС ұсынған мәліметте бүгінгі таңда 414 автобус тапшылығы бар екені атап өтілгенін айтты, бұл мәселені қалай шешу жоспарланған. Депутат автобустар сатып алу мәселесін шешу бойынша МЖӘ жобасын құруды ұсынды. Соңғы аялдамаларға қатысты мәселені ол бизнес арқылы шешуді ұсынды.

Депутат Алмагүл Сегізбай санитарлық аймақтарға, осы мәселені шешу бойынша қажетті есептеулердің бар-жоғына қатысты сұрақтар қойды.

Мәслихат хатшысы Ерлан Каналимовтың пікірінше, санитарлық аймақтар бойынша мәселені шешуге бірде-бір бизнес келмейді, өйткені бұл өте шығынды. Асфальт төсеу, жол салу көлік және жол-көлік инфрақұрылымын дамыту басқармасының құзыретінде, бұл қажеттіліктерге бюджеттен едәуір қаражат бөлінеді, аталған проблемаларды шешу бойынша кешенді жоспар қажет. Алдымен осы мәселені шешу керек, содан кейін ғана бизнеске жүгінуге болады. Каналимов басқарма кешенді жоспар ұсынуға уәде бергенін, бірақ әлі күнге дейін оны орындамағанын еске салды. Сондай-ақ, өткен жылдан бері депутаттар әлеуметтік маңызы бар маршруттар тізімін күтуде. Маршруттардың басым бөлігіне №1 автопарк қызмет көрсететіні белгілі. Өткен жылдан бері 40 дана аялдама кешені сатып алынды, алайда олардың бағасы көтеріңкі (15 млн. теңге), басқа қалаларда - 5-7 млн. теңге.

IKomek 109 қалалық орталығына қоғамдық көлік жұмысына қатысты 44 мың шағымның (60%) түсуі күрделі мәселе. Өте ірі қалалардың тәжірибесін алсақ, ол қалаларда өтпелі көшелерді транзиттік көліктерден босату үшін айналма жолдар бар, оның құрылысы  жолдардағы барлық кептеліс мәселелерін шешеді.

Жолаушылардың едәуір бөлігі (28-30%) жолақысын төлемейді, ал бұл - айына жарты миллиард теңге. Каналимов жол жүру ақысын төлету үшін жеке автопарктерге автобус бақылаушыларын қайтаруды ұсынды.

Сессияға қатысушылардың барлығы Аstanabike веложобасының қалаға берілгенін біледі. Алайда, елорда жағдайында оларды пайдалану мүмкіндігі тек 4 ай ғана болатындықтан, веложолдар салудың, осы жобаға бюджет ақшасын жұмсаудың орындылығы туралы ойлану қажет.

Жария тыңдаулардың төрағасы «City transportation systems» ЖШС қалалық көлікпен айналысатын ұйым екенін және велошеринг оның қызметінің негізгі бағыты емес екенін атап өтті. Жария тыңдауға дайындық барысында депутаттар шағымдар көп түскен бағыттармен жүріп өтті. Котырев кешенді жоспар құру үшін ең алдымен, ағымдағы жағдайды талдауды ұсынды. Жоспарлы жұмыс үшін сапалы зерттеу қажет.

Депутат Владислав Сергеев жұмыс тобы аясында көмек ұсынды. Жол жүру ақысын оқитын ішкі жүйе құру қажет, қателіктерге жол бермеу үшін алдын ала халықаралық тәжірибені зерделеу керек. Жаңа автобустар мәселесін бизнестің көмегімен шешуге болады, ол үшін белгілі бір алгоритм қажет. Депутаттың пікірінше, автобустарды таңдау бойынша заманауи стандарттарға, соның ішінде мүгедектерге қызмет көрсету бойынша сай келетін белгілі бір эталонды ұстану қажет.

Депутат Бақдәулет Жанділдаев қоғамдық көлікте жол жүру ақысын төлеу халықтың әртүрлі санаттарына қалай ыңғайлы болатынын білу үшін халық арасында әлеуметтік сауалнама жүргізу керек деп санайды.

Депутат Азамат Айтхожин жеке автопарктердің басшыларына жаңа автобустар сатып алу мәселелерін шешу бойынша МЖӘ жобалары аясында ұсыныстармен шығуға болатынын айтты.

Бүгінде қоғамдық көлік қызметін пайдалана алмайтын мүгедектерге қызмет көрсету мәселесін депутат Нұрдәулет Оразханов көтерді. Сондай-ақ, ол көлік тұрағында мүгедектерге арналған орындарда аялдама жасаған инватаксиге айыппұл салынуына қатысты наразылық білдірді.

Депутат Бауыржан Жанқонақов барлық автобус парктерінің басшыларымен маршруттар схемасын өзгерту мәселесі бірнеше рет талқыланғанын айтты. Айналма жолдар бойынша ұсыныс бірнеше жыл бойы көтеріліп келеді. Оның пікірінше, №1 автопарктің маршруттардың 70%-ын өз қолына алуы мүлдем жол берілмейтін жағдай, автопарк жүктемесін азайту қажет және оны дереу жүзеге асыру керек.

Депутат Талғат Қожахметов қоғамдық көлікте жол ақысын төлемеген жолаушылардың фотобейнетіркеуін жүргізу жұмысына оқудан тыс студенттерді тартуды ұсынды, ол үшін IT университетінің студенттеріне билетсіз жол жүру үшін айыппұлдан түскен қаражаттан белгілі бір соманы ұсынуға болады.

Батыр Котырев жедел жәрдем көлігіне жол бермейтін жүргізушілерді инновациялық әдістердің көмегімен қатаң жазалауды ұсынды, сонымен қатар ол автобустардың маршруттарын әзірлеу кезінде кейбір медициналық мекемелер, білім беру ұйымдары жиі назардан тыс қалатынына, нәтижесінде пациенттер мен осы ұйымдардың қызметкерлері қоғамдық көлік қызметтерін пайдалана алмайтындығына назар аударды.

Жария тыңдаулардың төрағасы азаматтардан онлайн режимінде келіп түскен сұрақтарды оқып, «City transportation systems» компаниясы мен басқарма басшыларына оларға жауап беруге мүмкіндік берді, сондай-ақ барлық өтініштер бойынша қосымша жазбаша жауаптар дайындауды тапсырды.