Тамақтандыру бойынша балабақшаларды субсидиялау

Қалалық мәслихатта Асқар Смағұловтың төрағалығымен әлеуметтік-мәдени даму мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның балабақшаларды 2023 жылға тамақтандыру бойынша субсидиялау мәселесі бойынша отырысы өтті. Тұрақты комиссияның төрағасы отырысқа қатысушыларды депутаттар тобының отырысқа дайындық шеңберінде мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың бірқатар объектілеріне барғаны туралы хабардар етті.

Білім басқармасының басшысы Қасымхан Сенғазыев мектепке дейінгі ұйымдар желісін дамыту жөніндегі ағымдағы жағдай туралы баяндап, 0 жастан 2 жасқа дейінгі және 2 жастан 6 жасқа дейінгі балаларды қамту, INDIGO электрондық порталында тіркелген балалар саны бойынша статистикалық деректерді келтірді. Сенғазыев ағымдағы жылы көппәтерлі кешендердің бірінші қабаттарында 500 орын ашу жоспарланып отырғанын атап өтті. 12 балабақша аттестаттаудан өтті, 57 балабақшада аттестаттау жоспарланған. Білім басқармасы «Болашақ» КҚ-мен бірлесіп аутизмі бар және дамудың басқа да ерекшеліктері бар балаларға білім берудің инклюзивті моделін енгізуге бағытталған «Әрбір бала мектепке лайық» жобасымен жұмыс істеуде. Балабақшаларда инклюзияны неғұрлым ауқымды енгізу үшін қолданыстағы заңнамаға өзгерістер енгізу қажет.  

Балабақшаларда тамақтандыруды ұйымдастыруға қатысты білім басқармасының басшысы Қазақ тамақтану академиясымен бірлесіп балабақшаларға арналған бірыңғай мәзір, технологиялық карта әзірленгенін хабарлады. Жекеменшік балабақшаларда тамақтану құны 20 800 теңгені құрайды. Мемлекеттік балабақшаларда тамақтану құнын жекеменшік балабақшалар құнының деңгейіне дейін жеткізу ұсынылады, өйткені тамақтандыру тарифтері 8 жыл бойы қайта қаралмаған және бүгінгі таңда балабақшаларда тамақтандыруды қаржыландыру республикадағы ең төмен бағалардың бірі болып табылады. Сенғазыев проблемалық мәселелердің ішінде кадрлық әлеует мәселесін де ерекше атап өтті. Бүгінгі таңда қалада балабақша меңгерушілерінің 12 бос орны, тәрбиешілердің 401 бос орны, тәрбиеші көмекшісінің 246 бос орны қалыптасқан, тәрбиешілердің 32%-нда бейіндік білім жоқ.

Депутат Адамбеков бюджет жөніндегі комиссия бейіндік комиссиямен бірлесіп мектепке дейінгі тамақтандыруды қосымша субсидиялауды қолдау үшін айтарлықтай жұмыс атқарғанын атап өтті. Депутаттың айтуынша, қалада кем дегенде 30 мың бала туады, осыған байланысты жыл сайын мектепке қанша бала жіберіледі деген сұрақ туындайды. Ата-аналардың көпшілігі балаларының мемлекеттік балабақшаларға барғанын қалайтыны белгілі. Депутаттың пікірінше, әр ауданда балабақша салуды жоспарлау қажет. Сайлауалды науқан барысында депутаттар тұрғындармен кездесіп, екі мемлекеттік балабақшаға барып, тәрбиешілермен балалардың ана тілін білуі туралы әңгімелескен. Балалар қазақ тілінде тек сабақ кезінде, ал сабақтан кейін орыс тілінде сөйлейтіні белгілі болды. Басқарма тарапынан тілдің жағдайын жақсарту үшін қандай іс-шаралар жоспарланып отыр, сондай-ақ балабақшаларда қауіпсіздік қамтамасыз етілген бе.

Депутат Ажикенова жеке балабақшалар туралы сөз қозғады, олардың 80%-ы үй-жайларды жалға алады. Ата-аналар баласына балабақша таңдағанда білікті тәрбиешілердің болуы, балабақшаның жұмыс орнына жақын орналасуына байланысты таңдайды. Депутат білім басқармасының басшысына балабақша қызметкерлерінің жалақысын ұлғайту бойынша уәкілетті органға ұсыныстар енгізуді сұрады, өйткені бүгінгі таңда өте төмен жалақыға байланысты балабақшаларға тәрбиеші табу қиын.

Депутат Дәкенов үш мемлекеттік балабақшаға барғанын, барлық жерде жұмыс жүргізіліп жатқанын, алайда «Ертөстік» балабақшасында шатыр жөнделмегенін, бұл балалар үшін қауіпті екенін айтты.

Депутат Самидин де балабақшаларды аралауға қатысқанын айтып, балабақшалардың қанағаттанарлық жұмысына қатысты әріптесін қолдады. Дегенмен, балабақша басшыларының тамақтандыруды ұйымдастыруында айырмашылық бар. Мысалы, «Бәйтерек» балабақшасының басшысы бұл мәселеге өте ұтымды қарайды және мәзір басқа балабақшаларға қарағанда әлдеқайда әртүрлі, сондықтан оң тәжірибені тарату қажет. Депутат ескі балабақшалардың үлкен аумақтары бар екенін және балабақшаларға жапсарлас құрылыстар салу мүмкіндігі бар екенін атап өтті. Сондай-ақ, Самидин өз округінің ата-аналары мемлекеттік балабақшалар салуды талап ететінін айтты, өйткені жеке балабақшалар нашар жұмыс істейді. Мемлекеттік балабақшалар бақыланады, сондықтан олардың жұмысы қанағаттанарлық. Самидин жеке балабақшаларды бақылауға қатысты қаулыға өзгерістер енгізуді ұсынды, өйткені мәселе балалар жайлы.

Тұрақты комиссияның төрағасы көптеген балабақшалар ойын алаңын ашуға өтінім беретінін, бірақ ҚНжЕ бойынша өтпейтінін, өйткені ғимараттан алаңға дейінгі арақашықтық шағын болуы тиіс екенін атап өтті. Қазір аулаларда қосымша орын жоқ. Болашақ балабақша құрылыстарында ойын алаңы үшін орын бөлу жөнінде құрылыс салушыларға талап қойылса.

Депутаттар ата-аналар тарапынан сынға ұшырамау үшін жекеменшік балабақшаларды ашу ережелерін қатаңдатуды ұсынды, тәрбие мен оқыту қазақ тілінде жүргізілетін балабақшалар санын ұлғайтуға байланысты білім басқармасы басшысының ұстанымын қолдайтындықтарын білдірді, балабақшаларда тамақтану тарифін ұлғайтуды, балабақшалар штатына диетолог бірлігін енгізуді қолдады, қосымша құрылыстар және жаңа бас жоспарға енгізілуі тиіс әлеуметтік нысандар (жеке балабақшалар, ДШСК және т.б.) мәселесін жеке отырыста талқылауды ұсынды.

Комиссия төрағасы отырысты қорытындылай келе, комиссияның қарауына шығарылған мәселе қаралғанын және депутаттардың ескертулері мен ұсыныстары ескеріле отырып, тиісті қаулы қабылданатынын хабарлады.