Әлеуметтік мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды жобалау және салу сапасы

Батыр Котыревтің төрағалығымен қалалық мәслихатта құрылыс, экология, көлік, сауда және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы өтті.

Тұрақты комиссияның отырысы барысында «Тұрғын үй-азаматтық және әлеуметтік мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды жобалау және салу сапасын қамтамасыз ету жөніндегі жергілікті атқарушы органның жұмысы туралы» мәселе қаралды.

Тұрақты комиссияның төрағасы Батыр Котырев іс-шара қатысушыларына депутаттардың екі күн ішінде салынып жатқан нысандарды: «Алматы» ауданы, Р.Қошқарбаев даңғылы мен Айнакөл және №23-17 көшелерінің қиылысында орналасқан үй-жайлары мен паркингі бар көппәтерлі тұрғын үй кешенін, Майқайың және А351 көшелерінің ауданындағы 1200 орындық №92 мектепті және дене шынықтыру-сауықтыру кешендерін (ДСК) аралағанын хабарлады. Депутаттар елеулі кемшіліктерді анықтап, мердігерлерге ұсынымдарын айтқан. Тұрақты комиссияның отырысына тапсырыс берушілер мен мердігер ұйымдардың өкілдері шақырылды.

«Нұр-Сұлтан қаласының Құрылыс басқармасы» ММ басшысының орынбасары Амангелді Саттаров қазіргі уақытта 5700 пәтерге арналған тұрғын үй жобаларын жоспарлау жүргізіліп жатқанын, ЖСҚ әзірленіп жатқанын, қазірдің өзінде 10 жоба жұмыс істеп жатқанын, сондай-ақ 543 пәтерге арналған жатақхананы жобалау жүргізіліп жатқанын, қазіргі уақытта іске асырылып жатқан 1200 орындық екі мектепті, Бұланды көшесіндегі және Пригородный тұрғын үй алабындағы екі мектепті жобалау аяқталғанын айтты. Тағы 8 мектеп жобалау сатысында тұр, оларды ағымдағы жылдың қыркүйек айында аяқтау жоспарланып отыр.

Жобалау сапасы ведомстводан тыс сараптамалардың қорытындыларымен, орындалған жұмыстардың сапасы – «ҚР сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» ҚР Заңына сәйкес авторлық және техникалық қадағалаулардың қорытындыларымен расталады. Объектіні пайдалануға мердігер ұйым, авторлық және техникалық қадағалаулар, сондай-ақ Басқарма атынан тапсырыс беруші енгізеді. Басқарма мен мердігер ұйым арасында жасалатын мемлекеттік сатып алу шарттарында міндетті түрде құрылыс-монтаж жұмыстарының сапасына кепілдік қарастырылған (ғимарат пен құрылысқа - 8 жыл, сыртқы инженерлік желілерге - 3 жыл).

2021 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша әкімдік 1320 пәтерлік тұрғын үй құрылысының 2 объектісін пайдалануға берді, екінші жартыжылдықта 1308 пәтерлік 7 объектінің құрылысын аяқтау жоспарлануда.

Баяндамашы мемлекеттік бағдарламалар аясында салынған үйлер тұрғындарының объектіні пайдалану барысында пайда болған ақауларды жоюға қатысты ikomek 109 қызметіне жүгіну жағдайлары орын алғанын атап өтті. Басқарма кепілдік міндеттемелер шеңберінде ескертулерді жою үшін мердігер ұйымға дереу жазбаша хабарлама жібереді.

«Нұр-Сұлтан қаласының Қалалық орта сапасы және бақылау басқармасы» ММ басшысының орынбасары Айдос Хамиев отырыс қатысушыларын басқарманың әлеуметтік мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарды жобалау және салу сапасын қамтамасыз ету бойынша жұмысы туралы хабардар етті.

Басқарма сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласында заңнаманың нормалары мен талаптарын қамтамасыз ету жөніндегі бақылау функцияларын орындайды: салынып жатқан (реконструкцияланатын, кеңейтілетін, жаңғыртылатын, күрделі жөнделетін) және пайдалануға берілген объектілердің мониторингін жүргізу; бұзушылықтарға жол берген заңды және лауазымды тұлғаларға қатысты заңнамада белгіленген шараларды қабылдау; техникалық және авторлық қадағалаулардың қызметіне бақылауды жүзеге асыру; объектілерді салу кезінде тапсырыс берушінің (меншік иесінің) техникалық және авторлық қадағалауларды ұйымдастыруына және жүзеге асыруына бақылауды жүзеге асыру.

Қазіргі уақытта заңға сәйкес объектіні пайдалануға беру мемлекеттің қатысуынсыз жүзеге асырылады, яғни құрылыстың сапасы үшін оған қатысушылар (тапсырыс беруші, мердігер, техникалық және авторлық қадағалау) тікелей жауапты болады.

Басқарма қызметінің шеңберінде Е-лицензиялау порталы арқылы құрылыс-монтаждау жұмыстарының басталғаны туралы барлығы 1330 хабарлама қабылданды, олар бойынша құрылыс жүзеге асырылады.

Сондай-ақ, Басқарма техникалық қадағалау хаттары, жеке және заңды тұлғалардың өтініштері негізінде тексерулер жүргізеді.

2021 жылғы 01 қаңтардан бастап «iKomek» қызметіне 2 682 шағым келіп түскен, оның ішінде: құрылыс салушыларға 963 шағым, сыртқы әрлеу бойынша - 875, авариялық, иесіз, ескі құрылыстар бойынша 309 шағым.

Тексеру нәтижелері бойынша 2021 жылы 40 млн. 765 мың теңге сомасына 134 бақылау субъектісі жауапқа тартылды, оның ішінде 23 субъект (15 мердігерлік ұйым, 7 инжинирингтік қызметтер мен сараптамалық жұмыстарды жүзеге асыратын  сарапшы) құрылыс-монтаждау жұмыстарын орындау кезіндегі бұзушылықтар үшін.

Баяндамашы құрылыс сапасының нашарлау себептерінің бірі сапасыз әзірленген жобалау-сметалық құжаттама және сараптаманың оң қорытындысының жоқтығы болып табылатындығына назар аударды.

Ағымдағы жылы «Мемсараптама» РМК материалдарының негізінде Басқарма 8 жобалық ұйымды әкімшілік жауапкершілікке тартты.

Сонымен қатар, ҚР заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін жобалау-сметалық құжаттамаға сараптама қорытындысын бергені үшін аттестаттың қолданылуын тоқтата тұрып, 1 сарапшы әкімшілік жауапкершілікке тартылды.

2020 жылғы 1 қаңтардан бастап шағын бизнес пен микрокәсіпкерлік субъектілеріне қатысты тексерулерге мораторий күшіне енді, осыған байланысты ұқсас кезеңмен салыстырғанда жоспардан тыс тексерулер санының 70% - ға төмендегені байқалады.

Алайда, халықтың өмірі мен денсаулығына ықтимал жаппай қауіп төндіретін бұзушылықтардың алдын алу және жою үшін Басқарма шағын кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты тексерулер жүргізуге мораторийдің қолданылу кезеңінде қала әкімінің шешімі негізінде 41 шағын кәсіпкерлік субъектісіне қатысты жоспардан тыс тексерулер жүргізді. Алдын алу мақсатында құрылыс салушылардың атына құрылыс-монтаждау жұмыстары барысында бұзушылықтарға жол бермеу туралы тұрақты негізде хабарламалар жолданады.

Депутат Бауыржан Жанқонақов баяндамашыларға коммуникациялық желілерге қатысты мәселе бойынша жүгінді. Жобаның жарты жылға бекітілетіні белгілі, сондықтан мердігерлер инженерлік желілердің құрылысын алдын ала ойластыруы қажет. Жобалардың қуаттылығы ЖСҚ-дан белгілі. Елорда 20 жылдан астам уақыттан бері салынуда, белгілі бір тәжірибе жинақталды, жүргізілген желілердің жоқтығынан объектіні тапсыру мерзімі әдетте 20%-ға ұзартылады, бұл бюджет ақшасының шығынына әкеледі. Депутат бұл мәселені тұрақты комиссия төрағасы көтергенін, бұл туралы алдыңғы отырыстарда айтылғанын, алайда мәселе күн тәртібіне қайта-қайта шығып отырғанын атап өтті.

Тұрақты комиссияның төрағасы Батыр Котырев инженерлік желілерді уақытылы өткізуге қатысты депутатты қолдады және депутат бұл мәселе үйлестірудегі кемшіліктерге қатысты екенін атап өтті. Бұл өзекті мәселе болғандықтан, осы мәселені шешу тетігін пысықтау қажет.

Депутат Алмагүл Сегізбай әріптестеріне ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаттарымен бірге жаңа мектептерді аралау жүргізілгенін хабарлады. Қазіргі уақытта мектептерді қажетті жабдықтау туралы ақпарат дайындалуда. Бұл мәселе жобалау бөлімінің басшысымен пысықталды. Депутат басқарма басшылығынан жаңа мектептерді жабдықтау мәселесін бақылауды сұрады. Мердігерлер мектептерді ескі ҚНжЕ бойынша салуда, сондықтан қолданыстағы заңнамаға өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет. Депутат мүдделі мемлекеттік органдардың бұл мәселе олардың құзыретіне жатпайтынын айтатындығын, сондықтан мәселе шешілмейтінін атап өтті.

Мәслихат хатшысы Ерлан Каналимов барлық мүдделі мемлекеттік органдар, депутаттар, кәсіподақтар, тәжірибелі директорлар (5-6 адам) жұмыс тәртібінде жиналып, барлық стандарттарды алдын ала зерделеп, ҚР БҒМ-не стандарттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде ұсыныстар дайындауды ұсынды. Мемсараптама ҚР БҒМ бекіткен стандарттарға сілтеме жасай отырып, жобалаушылар объектіні жобалау кезеңінде ұсынатын кейбір жаңалықтарды қабылдамайды. Бір объектіге үш түрлі мемлекеттік орган жауап беретіндіктен, жауапкерді табу мүмкін емес. Мәслихат хатшысы мектеп директорларына жаңа мектептерде не жетіспейтінін және қазір қандай проблемалық мәселелер бар екенін айту үшін жиналуды ұсынды.

Ерлан Каналимов барлық мәселелерді шешу үшін әкімнің орынбасары деңгейінде кездесу өткізуді және дүйсенбіде құрылымдық бөлімшелердің осы мәселемен айналысуын ұсынды. BINOM жаңа үлгідегі мектептер, онда барлық қажетті жабдықтар бар, бірақ мемлекеттік мектептер олардан кем болмауы керек, сондықтан стандарттарды өзгерту туралы мәселені кезең-кезеңімен шешу керек.

Депутат Алмагүл Сегізбай директорлар конкурстық рәсімдер үшін техникалық ерекшелікті дайындайтындықтан, олар мектепке не қажет екенін білетіндігін атап өтті. Қазірдің өзінде директорлар мысалы, химия кабинетіне, физика кабинетіне қандай жабдықтар қажет екенін айтуға дайын. Уақыт тығыз, бірақ мемлекеттік органдар мәселені шешуден бас тартып, оны созып келеді.

Депутат Нұрлан Көпешов Уәлиханов/Рахимов көшелері қиылысындағы үйге қатысты құрылыс басқармасы басшысының орынбасарына жүгінді. Ол Астанаэнергосбыт ұсынған бірнеше миллиондық шоттар бойынша мәселе неге шешілмегенін сұрады. Объектіні тапсырғанға дейінгі шығындарды мердігер көтеруі тиіс, одан әрі тапсырғаннан кейін Астанаэнергосбытпен шарт жасалуы тиіс.

Мәслихат хатшысы Ерлан Каналимов Амангелді Саттаровтан 10 мың пәтердің қашан берілетіні нақты белгіленген Жол картасы шеңберіндегі бағдарламалар бойынша анықтама беруді сұрады.

Ол депутаттардың елордадағы мемлекеттік бюджет есебінен ғана емес, сондай-ақ жеке инвестициялар есебінен жүзеге асырылатын құрылыстарды аралауы жалғасып жатқанын айтты. Аралаудың мақсаты құрылыстың жақсы сапасына көз жеткізу. Дегенмен, мұндай үйлерді салу кезінде арзан құрылыс материалдары пайдаланылатыны бәріне белгілі, бірақ құрылыс сапасы зардап шекпеуі керек.

Алайда, Қошқарбаев/Айнакөл көшелерінің қиылысында орналасқан үй бойынша мәселелер бар. Сыртқы жағынан ғимарат көрнекті көрінеді, бірақ үйдің аумағын абаттандыру, паркинг салу мәселелері шешілмеген. Тұрғындар бір жыл бұрын қоныстанған, 88 отбасы - халықтың әлеуметтік осал топтарының өкілдері. 30-дан астам отбасының мүгедек балалары бар. Үйдегі лифт жұмыс істемейді, пандус қыста сырғанаққа айналады. Аралау барысында депутаттардың 6 ескертуі бойынша ақпарат ұсынылатыны туралы мердігермен уағдаластық болған. 10 күн өтті, алайда ескертулерді жою кестесі әлі ұсынылған жоқ. Мүгедектер тұратын үйде олардың тұруына жағдай жасалмаған. Депутаттардың ескертулерін орындауға бір апта мерзім қалды.

Ерлан Каналимов қазақстандық қамту мәселесі бойынша құрылыс басқармасы басшысының орынбасарына жүгінді. Ол құрылыс материалдарының 80%-ы шетелден жеткізілетіндігіне қатысты сұрақ қойды. Қазақстанда жоғары технологиялық материалдардан басқа, құрылыс материалдарының 90% өндіріледі.

Сондай-ақ, ол дене шынықтыру-сауықтыру кешендерін салу мәселесін қозғады. Олардың екеуі аяқталу үстінде, ал екеуі кестеден артта қалып келеді. Жұмыс кестесін сақтау мәселесі бойынша мәслихат хатшысы мердігерге сұрақ қойды, тексеру кезінде құрылыстағы кран жанындағы алаңда 6 адам болған. Сэндвич панельдерін өндірушілер Қазақстанда да бар.

Е.Е. Каналимов депутаттар бұл мәселе бойынша талдау жүргізетінін, егер жобаның қымбаттауы панельдердің қымбаттауына байланысты болса, мердігерге жауап беруге тура келетінін атап өтті.

Мәслихат хатшысы аталған мәселе бойынша әкімнің орынбасары Нұрлан Нұркеновтің қатысуымен «Атамекен» кәсіпкерлер палатасына жиналуды ұсынды, қазақстандық қамту бойынша барлық мәселелерді атап өту қажет.

Сондай-ақ, мәслихат хатшысы №92 мектеп бойынша мәселені көтерді, оның жобасында мүгедектерге арналған лифт шахтасы бар, қазіргі уақытта лифт орындары бекітіліп тасталған.

Бұдан әрі ол бақылау және сапа басқармасында 14 мемлекеттік құрылыс инспекторы жұмыс істейтінін еске салды, олар мемлекеттік объектілерге тиісті деңгейде бақылау жүргізбей отыр. Қазіргі уақытта мораторий жарияланған, яғни қазір жеке нысандарды тексеру аз. Мысалы, С409 көшесіндегі үй жалға берілген, ондағы тұрғындардың 80%-ы жетім балалар, үй 2014 жылы қоныстануға берілген, міне 7 жыл бойы тұрғындар ағып жатқан шатырдан зардап шегуде. МСҚБ мәселені шешпейді, құрылысқа үш мемлекеттік орган жауап береді, бірақ бұл мәселені шешуді ешкім өз жауапкершілігіне алмай отыр.

Мәслихат хатшысы мемлекеттік органдардың басшыларына (МСҚБ, құрылыс басқармасы және тұрғын үй басқармасы) алдағы дүйсенбіде мәселені шешу тетігін ұсынуды тапсырды. 25 тамызға қарай мәселе жақын арадағы бюджетті нақтылауға енгізілуі тиіс.

Сонымен қатар, Ерлан Каналимов мәслихат депутаттары қыркүйек айында көлік қызметкерлері, МСҚБ, сәулет басқармасы тарапынан заңнамаға қатысты шешілмеген мәселелер бар бейінді комитеттер бойынша Мәжіліске баратынын хабарлады. Ол қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсынымдар енгізуді ұсынды. 25 қыркүйекте барлық ұсынымдарды ҚР Парламенті Мәжілісіне жолдау жоспарланып отыр. Мәслихат депутаттары бейінді комитеттермен заңнама бойынша жұмыс істейтін болады.

Кейбір нормативтік актілер елорданы абаттандыруда қосымша қиындықтар туғызады, мысалы, жақында индустрия министрінің бұйрығы шықты, онда 4-ші кластағы үйлерді паркингсіз салуға рұқсат етілген, ал бұл үйлердің 80%-ы, бұл жағдай қала үшін проблемалар туғызады, үйлердің маңындағы аумақтар тартымсыз келбетте болады.

Тұрақты комиссия отырысының талқылауына шығарылған барлық мәселелер қаралды, олар бойынша ұсынымдар әзірленеді және орындау үшін елорданың тиісті мемлекеттік органдарына жіберіледі.