Қоқыс неге айналады?

Сапардың бірінші нысаны - Алаш тас жолында орналасқан Қоқысты қайта өңдеу кешені болды. Кәсіпорынды тексеру барысында депутаттар зауыттың өңдеу жобалық қуаттылығы жылына 250 мың тонна қалдықтарға тең екенін анықтады. Бір күндік көрсеткіш 700 тонна қоқысты құрайды. Халық өкілдері қолда бар барлық цехтарға барып, органикалық қалдықтардың автоматты жұмысын көрді. Өндірістің бас директоры Руслан Бакишевтің айтуынша, ПЭТ-бөтелкелер, полиэтилен, қалдықтар, түсті және қара металдардың сынықтары, шыны және т.б. қайталама шикізатты қолмен сұрыптау жүргізіледі.

- Органикалық қалдықтарды ескере отырып есептегенде сұрыптау пайызы 60 пайызды құрайды. Сондай-ақ, көмілетін қалдықтарды жоғары тығыздықпен басу және брикеттеу өндіріледі, - деп түсіндірді Руслан Бакишев.

Ол сондай-ақ, өңдеу тереңдігі 8%, ал қалған 92% брикеттелген және жерлеуге арналған полигонға тасымалданатынын түсіндірді.

Депутаттар зауыттың келешегі жайында, оның әлеуетін алдағы уақытта бұдан да арттыру жоспарда бар ма екеніне қызығушылық танытты. Бір ай бұрын пластик пен қағазды өңдеуге арналған шеберханалар іске қосылды, ал тамыз айында өңделмеген фракцияны өңдеу үшін алты пиролиз зауытының реакторлары пайдалануға берілді, бұл қосымша өңдеу тереңдігін 15% -ға дейін ұлғаюына көмектесті.

- Депутаттармен кездесу барысында көтерілген шешімін таппаған мәселелердің бірі- қоқыс шығару кешенін сумен қамтамасыз ету болды. Осы зауыттың өндірістік цехтарын толықтай іске асыру үшін оны үздіксіз сумен қамтамасыз ету қажет. Толыққанды жұмыс үшін мұнда өнеркәсіптік суды жеткізу керек. Сондай-ақ, өңдеу тереңдігін арттыру туралы сұрақтар болды. Қазіргі уақытта қалдықтарды қайта өңдеу зауытының иесі қалдықтарды сұрыптауға арналған қолда бар технологияларды жаңартты, сондай-ақ қалдықтар фракцияларын толықтай бөлуге мүмкіндік беретін технологияларды орнату үшін қаражат көтерілді. Жеке инвесторлардың тарта отырып, қосымша технологияларды сатып алу арқылы қоқыс тастайтын жерлерде дәнекерлеу газын қайта өңдеуге мүмкіндік болады, - деді Табиғи ресурстарды басқару және табиғатты пайдалану басқармасының бастығының міндетін атқарушы Мирас Гайсин.

Анықталғандай, шикізатты қайта өңдеу барысында түйіршіктер түрінде өндіріледі, оның ішінде тұрмыстық мақсаттағы әртүрлі бұйымдар дайындалады, сонымен қатар құрылыста пайдаланылатын жылу оқшаулағыш материалдарды өндіру үшін пайдаланылатын қағаздар жасалынады.

Одан кейін қатысушылар тұрмыстық және құрылыс қалдықтарын көму полигондарына барып, олардың жұмыс барысымен танысты. Бұл полигон екі ұяшықтан тұрады, олардың біреуі 2006 жылдан бастап жұмыс істейді. Кәсіпорын қызметкерлерінің айтуынша, жинақталған қалдықтардың көлемі қазірдің өзінде 97% -ға жеткен. Оның жарамдылық мерзімі осы жылы аяқталады. Дегенмен, қазіргі уақытта екінші ұяшықтың құрылысы аяқталуда, оны ағымдағы жылдың төртінші тоқсанында іске қосу жоспарланып отыр.

Сарапшылардың пікірінше, құрылыс қалдықтарының қалдықтары 2009 жылға қарағанда қалдықтардың көлемі 80% -ға артқан.

Айта кету керек, Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сәйкес, жергілікті атқарушы органдар құрылыс қалдықтарын көму кезінде басқа заттармен араласуына жол бермеу үшін жекелеген полигондарды қарастыруы қажет.

Қазіргі уақытта, әкімдікпен құрылыс қалдықтарын көму полигонын салуды көздейтін  «Солтүстік тізбек» карьерін рекультивациялау  бойынша техникалық-экономикалық негіздеме әзірленген. Мемлекеттік сараптама қорытындысы алынды. Қазіргі уақытта ЖСҚ дайындау үшін 126,6 млн теңге қажет.

Зауыттарды тексеру барысында, депутаттар өндірістердің табиғи ресурстарды басқару және қоршаған ортаны қорғау басқармасының өкілдерінің пікірінше, зауыттың жұмысы бұзылусыз жүргізіліп жатқанын атап өтті. Шешімі табылмаған мәселелердің объектілеріне барған кездегі көтерілген барлық мәселелерді депутаттар алдағы сессияларда қарауға ұсынуға ниетті.

Қалдықтарды қайта өңдеу кәсіпорындарының объектілерін қарау үшін Астана қаласы мәслихатының хатшысы Ж.Г. Нұрпейісов, қалдықтарды жинау және қайта өңдеумен айналысатын басқарма, кәсіпорын басшылары, бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.