Мәслихат депутаттарының мүгедектердің мүдделерін білдіретін қоғамдық ұйымдармен кездесуі

Қалалық мәслихатта Алтыншаш Табулдинаның төрағалық етуімен Zoom сервисінің бейнеконференцбайланыс платформасында әлеуметтік-мәдени даму мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы өтті.

Тұрақты комиссияның жұмысына мемлекеттік құрылымдардың басшылары, қоғамдық ұйымдардың, БАҚ өкілдері қатысты.

Тұрақты комиссияның отырысы барысында «Мүгедектердің жастар қоғамы» қоғамдық бірлестігінің мүгедек адамдарға көрсетілетін қызметтерді жақсарту мәселелері жөніндегі өтініші қаралды. Сондай-ақ, күн тәртібіне әлеуметтік қызметтер порталының жұмыс істеуі мәселесі енгізілді.

Негізгі мәселе бойынша «Нұр-Сұлтан қаласының жұмыспен қамту және халықты әлеуметтік қорғау басқармасы» ММ басшысы Сәуле Нұрғожина баяндама жасады.

Елордада 28 607 мүгедек тұрады, оның 6 мыңы мүмкіндігі шектеулі балалар.

Басқарма мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс шеңберінде әлеуметтік жобаларды қаржыландыруды жүзеге асырады. Қоғамдық ұйымдардан өтінімдерді қабылдау қазан айында жүргізіледі, жобаларды іске асыру келесі жылға жоспарланған. 2021 жылғы Конкурс қорытындысы Басқарманың веб-порталында орналастырылды. Елордада әлеуметтік жобаларды қаржыландыруды талдау тұрақты өсуді көрсетіп отыр.

2020 жылдан бастап мүгедек адамдарға тікелей жеткізушілерден оңалту құралдары мен қызметтерін өз бетінше сатып алу мүмкіндігін беретін автоматтандырылған жүйе - әлеуметтік қызметтер порталының жұмысы іске қосылды.

Порталда барлығы 8256 Тапсырыс жүзеге асырылды, оның ішінде санаторлық-курорттық емделуге 694 Тапсырыс, 2092 жеке көмекшінің қызметі, 370 – ымдау тілі мамандарының қызметі және т.б. порталда қаражат пен қызметтерге Тапсырыс беру үшін электрондық-цифрлық қолтаңба болуы қажет.

«Жанұя» отбасы институтын қолдау орталығының базасында онлайн және оффлайн режимінде әлеуметтік қызметтер порталы бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізіледі, әкімдіктерде, қоғамдық ұйымдарда орналасқан Өзіне-өзі қызмет көрсетудің 18 аймағы жұмыс істейді. Мамандардың барлық байланыстары басқарманың ресми сайтында орналастырылған.

Сәуле Нұрғожина депутаттарға мүгедек адамдарды санаторлық-курорттық емдеуді қамтамасыз етудегі қолдауы үшін алғыс айтты. Елордада 1 топтағы мүгедектер мен мүгедек балаларды алып жүруге жұмсалған шығындарды өтеудің шекті сомасы 35 АЕК немесе 102 095 теңге мөлшерінде белгіленген, бұл бүгінгі күні басқа өңірлермен салыстырғанда ең маңызды сома.

Кепілдендірілген соманың көлемін ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі бекітті.

Депутат Нұрдәулет Оразханов баяндамашыға мүгедектерге арналған ортопедиялық аяқ киім өндіретін ұйымдардың тізімі жоқ әлеуметтік қызметтер порталының жұмысына қатысты, мүгедектер арбаларының сапасы бойынша көптеген сұрақтар қойды, мүгедек адамдарға санаторий-курорттық емделу мүмкіндігін түсіндіру бойынша жұмыс тиісті деңгейде жүргізілмейді, атап айтқанда қызметтерге қосымша ақы төлеу бойынша көптеген санаторийлер мүгедек балаларды қабылдаудан бас тартады.

Жұмыспен қамту басқармасының басшысы Басқарма қазір министрлік бекіткен кепілдендірілген құн аясында жұмыс істеп жатқанын айтты. Мүгедектер туындаған барлық мәселелерді Басқарма жеке шешеді, өйткені мүгедектердің қажеттіліктері әртүрлі. Көше мен үйге арналған арбалар бойынша проблемалық мәселелер ұсыныстар тізбесіне енгізіліп, ҚР Парламенті Мәжілісіне жолданды, онда заң жобасы қаралуда.

Басқарма құзыреті шеңберінде – мүгедектерде 100% ЭЦҚ-мен қамтамасыз ету, отбасы институтын қолдау орталығы мамандарының көмегімен цифрлық сауаттылыққа оқыту.

«Мүгедектердің жастар қоғамы» қоғамдық ұйымының атынан Мұрат Әбдімомынов сөз сөйлеп, депутаттарға әлеуметтік саланы дамытуға көрсеткен көмегі үшін алғыс білдірді. Сондай-ақ, ол мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс нәтижелері туралы наразылығын білдірді, байқау кезінде көзі нашар көретін мүгедектерге арналған оқытуды қамтамасыз етуге мүмкіндігі жоқ ұйымдар жеңіске жетті.

Әлеуметтік қызметтер порталы - бұл уәкілетті орган мен қоғамдық ұйымдардың үлкен жетістігі. Көптеген жылдар бойы мүгедектер Катарколь санаторийінің қызметтерін пайдаланды, қазір порталдың көмегімен таңдау мүмкіндігі бар, бірақ бағалар әлдеқайда жоғары болды. Кепілдендірілген сома 8716 теңге, ал факті бойынша баға 15000 теңге шегінде. Айырмашылықты кім төлейді? Ол мүгедектерге тамақтануға, жол жүруге жұмсай алатын қаражатын жұмсау бойынша іс-қимыл еркіндігін беруді ұсынды. Көзі нашар көретін мүгедектерге телефон сатып алуға қатысты шағымдар бар, сатып алуды жүргізетін мамандар бұл мәселелерде құзыретті емес. Бұл мәселе мүгедектер үшін өте маңызды, өйткені бүкіл банк жүйесі, ұялы телефондағы аударым жүйесі. Телефондар мүгедектерге пайда әкеліп, олардың өмірін жеңілдетуі керек. Азаматтық белсенді, көру қабілеті бойынша 1 топтағы мүгедек Жәнібек Байтоков инватаксидің үш ұйымының жұмысына, диспетчерлік қызметтің жұмысына қатысты сын айтты, дегенмен бұл қызмет түріне айтарлықтай бюджет қаражаты бөлінеді. Сондай-ақ, ол мүгедектер портал арқылы емделуге 14 күн таңдап, іс жүзінде 13 күн оңалтудан өтетінін айтты.

Қазақстан Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияны ратификациялағаны белгілі, бірақ зейнет жасындағы мүгедектерге ноутбуктер, оқу машиналары берілмейді. Көру қабілеті нашар адамдарға телефон сатып алуға 73000 теңге беріледі, бірақ телефонда көру қабілеті нашар адамдарға арналған бағдарламалық жасақтама жоқ. Телефон 5 жылға беріледі, ал қызмет мерзімі - 3 жыл.

Депутат Айтжан Әбдіров қалада жұмыспен қамту басқармасының ақпараты бойынша 28 607 мүгедек бар, мүгедектердің жалпы саны Денсаулық сақтау басқармасы ұсынған мәліметтермен сәйкес келмейді, 20 148 мың адам. Бұл өте үлкен сәйкессіздік, бюджеттік жоспарлаудағы проблемалар.

Мүгедектердің әртүрлі санаттары үшін телефондар үшін қажетті параметрлер зерттелді ме? Мемлекеттік сатып алу рәсімін өткізу үшін қандай техникалық сипаттамалар қажет, осы техникалық құралдарға мұқтаж мүгедектер тартыла ма. Өйткені, зағип жандарға арналған телефон есту қабілеті нашар мүгедекке арналған телефоннан түбегейлі ерекшеленеді, мүгедектердің мүдделерін ескере отырып, әртүрлі лоттар өткізу керек. Санаторлық-курорттық емдеумен елордада тұратын мүгедектердің 100% қамтылды ма?

«Dayr» ҚҚ атынан Гүлжан Асылбекова сөз сөйледі, ол бірінші топтағы мүгедектер көліктік сүйемелдеуді қажет ететінін, басқалары тұрған кезде сүйемелдеуді қажет ететінін, кейбіреулері бірге тамақтанса, арзанға түсетінін айтты. Ол мүгедектердің өз қажеттіліктеріне сәйкес 35 АЕК 102 мың теңге мөлшерінде кепілдік берілген соманы не үшін жұмсайтындығын өздері шешуін ұсынды.

Депутат Азамат Айтхожин өз сөзінде мүгедектердің проблемасы спорт пен мәдениеттің көптеген нысандарына қолжетімділіктің жоқтығында екенін атап өтті. Депутаттар тобымен бірге ол Елорда күніне дейін ашылуы жоспарланған дене шынықтыру-сауықтыру кешеніне барды, онда депутаттар пандустың болмауы мәселесін көтерді. Ол барлық ұйымдар бойынша көшпелі жиналыстар өткізуді ұсынды. Депутаттар спортпен шұғылданғысы келетін балалардың Инватаксидің нашар жұмыс істеуіне байланысты Параолимпиадалық жаттығу орталығына бара алмайтындығына көз жеткізді. Сондай-ақ, ол еріп жүруді қажет ететін мүгедек балаларды санаторий-курорттық емдеуді қаржыландыруды ұлғайтуды ұсынды.

Қала тұрғыны, белсенді, көзі көрмейтін 1-топтағы мүгедек, ассистивті технологиялар және ақпараттың қолжетімділігі жөніндегі сарапшы Зият Әбдікайымов сөз сөйледі, ол әлеуметтік қызметтер порталын цифрландыру және оның қолжетімділігі бойынша көптеген мәселелер бар екенін, ол өзі құрылған адамдардың қажеттіліктерін есепке алмай құрылғанын атап өтті. Бір жарым жыл бойы порталдың жұмысы жетілдірілуде деп айтылады. Бірақ бұл көру, есту және моторикасы бұзылған адамдар үшін әлі қол жетімді емес.

Баяндамашының ақпаратында Орталық қызметкерлері мүгедектерге порталға кіру кезінде ЭЦҚ пайдалану бойынша оқыту жүргізетіні айтылды.

Порталды жетілдіруді аяқтау үшін нақты мерзімдер бар ма?

Оның соңғы сұрағы Ұлы дала мен Тұран көшелерін қиып өткен кезде қауіпсіз өту үшін бағдаршамдарға дыбыстық сигнал орнату туралы өтінішке қатысты болды. Өтініш түскен күннен бастап 8 ай өтті, бірақ жағдай өзгерген жоқ.

Сонымен қатар, ол №26 бұйрыққа сәйкес зағип адамның көмекшісі онымен бірге жүруі керек екенін еске салды, Дәл осы қызмет үшін ол жалақы алады, бұйрыққа өзгерістер енгізу керек, өйткені оның функциясы А нүктесінен В нүктесіне дейін жүреді және ол порталмен жұмыс істеуге көмек көрсетуге міндетті емес. Мүгедектердің құқықтары туралы Конвенцияға сәйкес мүгедектерге порталды өздері пайдалануға мүмкіндік беру керек.

Депутат Владислав Сергеев бұл іс-шара осындай тұрақты кездесулердің қаншалықты қажет екенін көрсетеді дейді. Депутаттар келесі кездесуге қатысады. Қоғамдық ұйымдар белсенділерінің көмегімен қоғамдық мониторинг жүргізу керек.

Мәслихат хатшысы Ерлан Каналимов депутаттар арасынан Жұмыс тобын құруды ұсынды. Кездесуге қатысушылардың келіп түскен ұсыныстары Министрліктің құзыретіне кіретін жергілікті және Орталық бөлімдерге бөлінсін. Мысалы, порталдың жұмысы, бұл қаланың құзыреті емес. Мәслихат хатшысы депутат А.Әбдіровтың қазіргі уақытта көптеген шағымдар тудыратын статистиканы тәртіпке келтіру қажеттілігі туралы ұсынысын қолдады. Ол сондай-ақ мүгедек адамдардың қоғамдық көліктің қолжетімділігін талдау мақсатында көшпелі іс-шаралар өткізілетінін атап өтті.