Әлеуметтік сала мәселелері бойынша бюджет жобасын талқылау

Қалалық мәслихатта Мәжит Шайдаровтың төрағалығымен Әлеуметтік-мәдени дамыту мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы «Zооm» бейнеконференцбайланыс платформасында өтті.

Жоспарға сәйкес мәслихат депутаттары келесі ведомстволардың әр бюджеттік бағдарламаларын қаржыландыруды қарастырды, олар:
Нұр-Сұлтан қаласының Білім басқармасы; Нұр-Сұлтан қаласының Мәдениет басқармасы; Нұр-Сұлтан қаласының Дене шынықтыру және спорт басқармасы; Нұр-Сұлтан қаласының Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы; Нұр-Сұлтан қаласының Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы; Нұр-Сұлтан қаласының Тілдерді дамыту және архив ісі басқармасы.

2021-2023 жылдарға арналған бюджет жобасын елордалық Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы Қайсар Маңқараев таныстырды. Ол бастапқыда елорданың әлеуметтік-экономикалық дамуының нәтижелеріне тоқталды.

«Елорданың дамуын көрсететін негізгі көрсеткіш жалпы өңірлік өнім болып табылады, оның көлемі 2020 жылдың бірінші жартыжылдығында 3 031,5 млрд. теңгені құрады, 2019 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4%-ке өсті. ЖІӨ-дегі өңірдің үлесі – 10,7% құрады. Қала экономикасына тартылған инвестиция көлемі бүгінде 670 млрд теңгені құрап отыр, бұл 2019 жылғы деңгейден 7,4% жоғары», – деді Қ.З. Маңқараев.

Содан кейін ол қалалық бюджеттің кіріс және шығыс бөлігіне егжей-тегжейлі тоқталды.

«2021-2023 жылдарға арналған болжамның негізінде түзетілген лимиттерге сәйкес, кірістердің түсімдері – 1 001 376,3 миллион теңгені құрайды, соның ішінде 2021 жылы – 319 734,4 миллион теңге, 2022 жылы – 332 270,6 миллион теңге, 2023 жылы – 349 371,3 миллион теңге», – деді Қ.З. Маңқараев.

Жалпы, 2021-2023 жылдары жеке кірістің жыл сайынғы өсімі 5% құрайды, немесе шамамен 15 млрд. теңге.

«Жергілікті үш жылдық бюджет шығындарының жалпы көлемі 1 триллион 001 миллиард 376,3 миллион теңге көлемінде жоспарланған, соның ішінде: 2021 жылы – 319 миллиард 734,4 миллион теңге, 2022 жылы – 4 332 миллиард 270,6 миллион. теңге, 2023 жылы – 349 млрд 371,3 млн теңге», – деді Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы.

Қ. Маңқараев депутаттарды 2021-2023 жылдарға арналған бюджеттік бағдарламалар әкімшілері тұрғысынан бюджет қаражатының көлемі туралы хабардар етті. 

«Нұр-Сұлтан қаласының Білім басқармасы шығындары үшін жергілікті бюджеттен – 227 784 096 мың теңге қарастырылған (22-ші бюджеттік бағдарлама); Нұр-Сұлтан қаласының Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы – 19 076 177 мың теңге (13-ші бюджеттік бағдарлама); Нұр-Сұлтан қаласының Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасы – 35 296 454 мың теңге (21-ші бюджеттік бағдарлама); Нұр-Сұлтан қаласының Мәдениет басқармасы – 21 546 535 мың теңге (8-ші бюджеттік бағдарлама); Нұр-Сұлтан қаласының Дене шынықтыру және спорт басқармасы – 16 016 704 мың теңге (6-шы бюджеттік бағдарлама); Нұр-Сұлтан қаласының Тілдерді дамыту және архив ісі
басқармасы – 1 ​​865 843 мың. теңге (5-ші бюджеттік бағдарлама).

Негізгі баяндамашыдан кейін басқарма басшылары, яғни бюджеттік бағдарламалар әкімшілері сөз сөйледі.

Қалалық Білім басқармасының басшысы Шолпан Қадырова депутаттардан қосымша қаржыландыруды көздейтін бюджет жобасын қолдауды сұрады.

«Біз 2021 жылға жан басына шаққандағы қаржыландыру шеңберінде жалақы қорын қамтамасыз етуге – 1 млрд. теңге, Білім беруді модернизациялау орталығының қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін 444 млн. теңге, колледждерде жан басына қаржыландыруды қамтамасыз ету тұрғысынан – 1,77 млн. теңге қосымша қаражат сұраймыз. Қалған мәселелерді бюджетті түзету кезінде шешеміз. Негізгі мәселе – жан басына шаққандағы қаржыландыру, сондықтан орта жалпы білім беру ұйымдарының басшылары өз жоспарларын білуі, бюджетті дұрыс жоспарлауы және оларды қандай тәуекелдер күтіп тұрғанын білуі керек», – деді Ш.М. Қадырова.

Қ. Маңқараев колледждер жан басына қаржыландыруға келесі жылдың қаңтарынан бастап көшетінін нақтылады. Бюджет Білім және ғылым министрлігі түсірген лимитті бекітеді, жалақы қорын қаржыландыру бюджет нақтыланған кезде шешіледі.

«Қазір колледждерге ақша бөлінді, ақша болмаған жағдайда бюджетті нақтылаған кезде шешеміз», – деп жауап берді Қайсар Маңқараев.

Депутаттардың Білім басқармасының басшысына көптеген сұрақтар қойды. Осылайша, депутат Қарақат Абден жетім-балалардың, балалар үйінің тәрбиеленушілерінің және балалар ауылындағы жетім-балалардың қажеттіліктерін қаржыландыру, цифрландыру тұрғысынан қосымша білім беруді қаржыландырудың сәйкессіздігін түсіндіретін қосымша ақпаратты сұрады, өйткені көп мөлшерде қаражат бөлінгендіктен, балаларды есепке алынуы сақталуы керек.

Депутат Рамзия Өмірбаева депутаттардан жалақы қорын қосымша қаржыландыру тұрғысынан қолдауды сұрады, егер қажеттілік 1 миллиард
800 миллион теңгені құраса, бюджет жобасында – 800 миллион теңге ғана, яғни басқарма 1 миллиард теңге алмаған, сондай-ақ жеке балабақшаларды қаржыландыру мәселесін де, оқулықтардың да, мүмкіндігі шектеулі балалардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін мектептерде лифт орнату мәселесін де көтерді.

Қ.З. Маңкараев депутатқа «Бюджет кодексі икемділікке жол береді, сондықтан бюджетті тоқсанына бір рет нақтыланады және жергілікті атқарушы органдардың бастамасымен бюджет түзетіледі» – деп жауап берді.

«Үш жылдық білім беру бюджетінің төмендеу тенденциясы бар, бұған не себеп болып отыр. Білім беру ұйымдары көбірек, неге қаржыландыру азаяды» – деп сұрады депутат Илья Мещеряков.

Депутат Зейнолла Шибкенов білім саласын қаржыландыруға қатысты әріптесін қолдай сөйледі.

«Қала өсіп келеді, жыл сайын 100 мың азамат қосылады, бұл елорда, ертең қаражат жеткіліксіз болады», – деді З.Р. Шибкенов.

Депутат Мирас Шекенов тұрғын алқаптарда жаңа мектептердің салыну барысының жағдайын сұрады, депутат Алтыншаш Табулдина жұқпалы аурулардан балаларды емдеу кезінде күшті дәрі-дәрмектерді қолданатындықтан үшін оларға ыстық тамақ қажет деп, яғни ыстық тамақ мәселесін көтерді.

Ал елодалық мәслихаттың хатшысы м.а. Мәжит Шайдаров медицина мамандығында білім алатын студенттерден өтініш келіп түскенін, онда олар осы жағдайды шешуді сұрағанын, оларға әкім грант бергенімен, бірақ стипендия алмағандарын айтты. Мәселе мынада, грант алғандар стипендияға ие бола алмайды, олардың арасында жетім балалар мен аз қамтылған отбасылардың балалары бар. Ректор стипендия бөле алмайды, өйткені ол қарастырылмаған.

М.З. Шайдаров әлеуметтік желілерден азаматша Алла Кужатаевадан мектеп салу туралы өтініш келіп түскенін, оның айтуынша карантин көрсеткендей, 2 мың орындық үлкен мектептер салудың маңызы жоқ, шағын жинақы мектептер жақсы.

Нұр-Сұлтан қаласының Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының басшысы Тимур Мұратов депутаттарға 2021 жылы жергілікті бюджеттен
6 985 923 мың теңге бөлу жоспарланып отырғандығын жеткізіп, осы бюджет жобасын қолдауға өтініш білдірді.

«033 «Медициналық денсаулық сақтау ұйымдарының күрделі шығыстары» бағдарламасы бойынша 2021 жылғы шығындар 2 926 781 мың теңге көлемінде қарастырылған. Алайда, белгілі болғандай, қолданыстағы заңнамаға сәйкес мұндай шығындар алғашқы медициналық көмек ұйымдары үшін ғана қарастырылған, ауруханалар осы қаражатты игеруі үшін 033 бағдарламасы бойынша қаржыландыруға қолдау көрсетуіңізді сұраймыз», – деді Т.М. Мұратов.

Депутат Рамзия Өмірбаева Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы басшысынан дәрігерлерге жәрдемақы төлеуге қаражат жеткілікті ме, мектептердегі медициналық кабинеттерді қаржыландыру ұлғая ма деп сұрады. Мәжит Шайдаров әріптесін қолдап, мектептердегі медициналық кабинеттерді қаржыландыруды көбейту мәселесі өте өзекті екенін айтты. Медициналық ұйымдар жан басына шаққандағы қаржыландыру арқылы алады, ал мектептер оны ала алмайды. Механизм әлі пысықталған жоқ.

«Сіз 027 «Халықты иммундауға арналған вакциналар мен басқа да медициналық иммунобиологиялық препараттарды сатып алу және сақтау» бағдарламасы бойынша екі ауруға – тұмау мен А гепатитіне вакцинациялау шығындары қарастырылғанын, коронавирустық вакцинаға қаражаттың қалай кепілге берілетінін айттыңыз», – деді
М.Е. Шекенов.

Мәжит Шайдаров арнайы медициналық жабдықтау базаларын жаңартуда не болып жатқанын түсіндіріп беруді сұрады.

«Іс жүзінде бұл арнайы медициналық қоймалар кез келген төтенше жағдайлар кезінде беріледі, мысалы, пандемия кезінде дәрі-дәрмектер мен жеке қорғаныс құралдары болуы керек. Өкінішке орай, ол болмады. Мен бұл мәселені денсаулық сақтау басқармасының басшысы ретінде бірнеше рет көтерген болатынмын. 2000 жылы олар зембілдермен, калоштармен, противогаздармен толтырылған, ГАЗ-51 және КАМАЗ көліктері болған. Мен машиналарды «Қазақфильмге» өткізуді ұсындым. Осы маңызды сұраққа назар аударыңыз. Айтпақшы, олар бұрынғыдай Шортанды мен Алексеевкада ма? Екінші сұрақ №1 емхана жанында кеңейту үшін жапсарлас құрылыс туралы. Лифт болмағандықтан, мүгедектер үшінші қабатқа көтеріле алмайды», – деді М.З. Шайдаров.

Нұр-Сұлтан қаласының Жұмыспен қамту және әлеуметтік қорғау басқармасының басшысы С.О. Нұрғожина депутаттарға қолдау көрсеткендері үшін алғысын білдірді, нәтижесінде 2020 жылы көптеген басқармапроблемалары шешілді. Әлі шешілмеген жалғыз мәселе – қарттар үйіндегі жылу мен ыстық су үшін 174 миллион теңге сома.

Депутаттар Г.А. Данбаева және М.Е. Шекенов инватаксидің жұмысы туралы сұрақ қойды. Оларға инватакси санының жеткіліксіздігіне және мүгедектерді ертіп жүрген адамдар үшін санаторийге бару және қайту үшін төлемнің болмауына шағымданған мүгедектерден өтініш келіп түсті.

Депутат М.Е. Шекенов жағдайды бақылауға алу үшін инватакси қызметін цифрландыруды ұсынды, сондай-ақ қарттар үйін жылытуға және ыстық сумен қаржыландыруға қолдау көрсетуді ұсынды.

«Пандемия жағдайында мүгедектерді оңалту қалай жүзеге асырылады? Сіздің басқарма мектептерде лифт салу мәселесін көтере ме?», – деп сұрады депутат Рамзия Өмірбаева.

М.З. Шайдаров әлеуметтік желілерден Ташенова Қарашаш №12 емхананы жөндеу туралы сұрақ түскенін айтты. Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының басшысы бұл мәселе шешіледі деп жауап берді.

Мәдениет басқармасының басшысы Азамат Ахмеджанов бюджет жобасын қолдауды сұрады.

Депутат Р.Ф. Өмірбаева Жастар сарайын жаңарту туралы сұрақ қойды.

Депутат И.Н. Мещеряков бұдан бұрын тұрақты комиссия отырысында штаттарды қысқарту мәселесі қаралғанын, қалалық бюджет есебінен тұратын Мәдениет басқармасының көптеген нысандары, соның ішінде Атамекен картасы да бар екенін еске түсірді. 

Депутат: «Мемлекет басшысының штаттарды қысқарту жөніндегі тапсырмаларын ескере отырып, басқарма қандай жұмыстар жүргізіп
жатыр», – деп сұрады.

Нұр-Сұлтан қаласының Дене шынықтыру және спорт басқармасының басшысы Самат Ерғалиев бюджет жобасын қолдауға өтініш білдірді.

Депутат Илья Мещеряков пандемия кезінде халықаралық жарыстарға арналған 2 миллиард 800 миллион теңге соманы сынға алды.

«Қаржының 60%-і кәсіби клубтарды күтіп-ұстауға бағытталады», – деді депутат.

Депутат Рамзия Өмірбаева қаланың әр ауданында көпфункционалды спорт мектептерінің құрылысы ғана жастардың спортқа деген қажеттіліктерін қанағаттандыру мәселесін шешеді деген пікірін білдірді.

Тұрақты комиссия отырысының соңында Нұр-Сұлтан қаласының Тілдерді дамыту және архив ісі басқармасының басшысы сөз сөйлеп, өз басқармасының бюджет жобасына қолдау көрсетуді сұрады.

Тұрақты комиссияның төрағасы Мәжит Шайдаров отырыстың қорытындылай отырып, депутаттарға және шақырылғандарға бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаралған бюджеттік жобалары мақұлданғанын және енді оларды мәслихаттың тұрақты комиссияларының бірлескен отырысына шығаруды ұсынды.