Астанадағы жарнама туралы

-2015 жылы 18 наурызда мәслихат шешімімен Астана қаласында көрнекі визуалды жарнаманы орналастыру тәртібі туралы ережелер бекітілген. Осы ереже қабылданған сәттен бастап 2015 жылғы қыркүйек айына дейін сәулет және қала құрылысы басқармасында 726 жарнама эскизі келісілген, 542 тұлғаның жарнама сызбалары қабылданған ережелерге сәйкес болмауына байланысты қайтарылған, - деп айтып кетті.

Гүлжан Кивенованың сөзіне сүйенсек бүгінгі таңда басқарма қызметкерлері мемлекеттік кіріс департаментінің қызметкерлерімен бірлесе отырып рұқсат құжаттарын алмастан орналастырылатын жарнамаларды анықтау мақсатында рейд шараларын өткізеді екен. Рейд нәтижесі бойынша 1660 түсініктеме сипатындағы тәртіп бұзуды жою қажеттілігі туралы мәлімдеме түскен. 202 нысан өз күштерімен бұзылған. 

- Біз анықталған бұзылулар туралы материалдарды ІІД жібереміз. Бүгінгі таңда әкімшілік жауапкершілікке 30 астам тұлға тартылған, сотқа 8 арыз беріліп, оның 7 қанағаттандырылған. Бұзылу туралы мәлімдемені беру кезінде кәсіпкер сәйкес келмейтін жарнаманы алып тастамаған жағдайда біз мәжбүрлі алып тастау үшін материалдарды сот органдарына жібереміз. Ай сайын салық төлеушілер мен салық салу нысандары туралы  мәліметтерді мемлекеттік кіріс департаментіне жібереміз.

Басқарма басшысының орынбасары айтып кеткендей жарнама саласында жарнама туралы қолданыстағы ережелерді ескермейтін қала кәсіпкерлері тарапынан бұзылулар байқалады екен. Заңның өзгеруіне байланысты жарнама нысаны ретінде жарнаманың тақташа жазулары салық салу нысандары қатарынан шығарылған, оның ішінде, жұмыс режимі туралы ақпарат, тауар өнімдерінің үлгілері, мұнай өнімдері түрлерінің ақпараттық тақтасы, сондай-ақ, автокөлікке орналастырылған жарнамалар бар. Әріптесінің баяндамасын толықтыра отырып «Астана қ. сәулет және қала құрылысы басқармасы» ММ басшысының м.а. Нұрлан Камитов жақын уақытта тұсауы кесілетін жарнама туралы бағдарлама жобасы жөнінде айтып берді.

- Бүгінгі таңда біз, бағдарлама жобасымен жұмыс жасауды жалғастырып отырмыз, алайда, бұл бағдарлама бизнес және қала бағытына орай барлығына жайлы және жеңіл болуы үшін жетілдірілуі керек.

Аталған мәселе жан-жақты талқыға салынды, оның барысында депутат Ақылбек Күрішбаев қалада тек орыс тіліндегі жарнамалар көп екенін, қазақ тіліне аудармасы бар жарнамалардың аудармалары сапасыз екенін айтып кетті. «Тілдері дамыту басқармасы» ММ ономастика бөлімінің басшысы Алма Шоқаеваның жауабынан екі тілде болуы тиісті жарнамаларды орналастырудың бекітілген ережесі бар екенін білдік.

- Алайда, түйткілді мәселе жарнаманың  тұтас мазмұнын қазақ тіліне аудару үнемі мүмкін бола бермейді. Өнімнің атауы, бренд атауы және т.б. аударылмайды. Сөзбе-сөз аударманы талап ететін де тапсырыс берушілер болады, алайда, бұл жағдайда қазақ тіліндегі жарнаманың мағынасы жоғалады, - деп айтып кетті ол.

Алма Шоқаеваның айтуына сәйкес тағы бір мәселе тілдерді дамыту басқармасының өкілеттілігінің шектелуі болып табылады. Ведомство мамандары тек маңдайша жазуларын, яғни қызмет түрі туралы ғана ақпараттарды тексере алады.

- Мен біздің өкілеттілігімізді кеңейтуді ұсынамын. Мысалы, жарнама туралы ереженің атауы «Жарнама тәртібі мен орналастыру туралы ереже» деп аталады, ал жарнамалық өнімнің мағыналық жүктемесі қайда қалады. Бизнесмендерді біздің басқарма арқылы өтуге міндеттеу керек, осындай жағдайда қала тұрғындары мен қонақтар тарапынан наразылықтар болмайды.

Депутат Рамзия Өмірбаева әлеуметтік жарнама, атаулы күндерге орай құттықтаулары  бар баннерлер мәселесін көтерді. Оған жауап ретінде «Астана қ. сәулет және қала құрылысы басқармасы» ММ басшының орынбасары  Гүлжан Кивенова қала бизнесмендерімен ішкі саясат басқармасы меморандум жасасқанын, оған сәйкес, барлық мүдделі тұлғалар әлеуметтік жарнамаларды орналастыра алатынын айтты. Айтулы күндерге келетін болсақ, өкілетті басқарма осындай ұсыныстарды өз бетінше жасауы керек.

Депутат Алмаз Ким жарнама компанияларының қызметін лицензиялауды ұсынды.

- Олар жарнама туралы ережелерді жаттасын және бизнесмендерге жарнаманы дайындауға және орналастыруға рұқсат етілетін осы ережелерді түсіндірсін. Бұл ережелер орындалмаған жағдайда осындай компанияларды лицензияларынан айыру керек, - деген ұсыныс жасады. 

Мәселені талқылауға депутаттар Г.К.Касенов, М.Е.Шекенов, А.Ф.Ким, Р.Ф.Умербаева, А.Б.Аюпов, Астана қаласының кәсіподақ орталығының төрағасы С.Б.Мыңбаев, «Компания RekART» ЖШС директоры С.М. Абдушукуров қатысты.

Бұқаралық тыңдалымды қорытындылай келе қалалық мәслихат депутаттары қаланың жарнамаға қатысты келбетіне жауапты басқармаларға келісілген түрде жұмыс жасап, жарнамалық өнімдерге қатысты бірыңғай шешімге келу туралы нұсқаулар берді, жарнамалар Астана мәртебесіне сәйкес болуы керек екенін айтты және Астана шеңберінде кейін елдің барлық басқа аймақтарына қолдануға болатын  ереже дайындау қажеттілігін ескертті.

Мәслихаттың тұрақты комиссиясының бұқаралық тыңдалымына мәслихат хатшысы Ж.Г.Нұрпейісов, қалалық басқармалар мен департаменттер басшылары, жарнама саласындағы шағын кәсіпкерлік субъектілер және бұқаралық ақпарат құралдары өкілдері қатысты.