Астананың коммуналдық меншігіне берілмеген проблемалық инвестициялық жобалар мен объектілер бойынша дөңгелек үстел

«Астана қаласының коммуналдық меншігіне берілмеген проблемалық аяқталмаған бюджеттік инвестициялық жобалар мен объектілердің іске асырылуын талдау» тақырыбында дөңгелек үстел өтті.

Іс-шараның бастамашысы Астана қаласының тексеру комиссиясы болды. Іс-шараға депутаттар, құрылыс, энергетика, көлік, коммуналдық шаруашылық басқармаларының, сондай-ақ, басқа да мемлекеттік органдардың өкілдері, БАҚ өкілдері қатысты.

Күн тәртібінде өзекті мәселелер талқыланды: инвестициялық жобаларды іске асыру мерзімдерін кешіктірудің себептері, аяқталған объектілерді коммуналдық меншікке берілмеуі және осыған байланысты уақтылы пайдалану мен қызмет көрсетудің жүзеге асырылмауы, бюджетті тиімсіз пайдалану тәуекелдері.

Тексеру комиссиясының төрағасы Иманжүсіп Ақпомбаев құттықтау сөз сөйлеп, объектілердің ұзақ құрылысына және белгісіз құқықтық мәртебесіне байланысты мәселелерді шешуге жүйелі және кешенді көзқарастың маңыздылығын атап өтті.

Тексеру комиссиясының мүшесі Мақпал Әлжанова 2007 жылдан бастап 2024 жылғы 1 маусымға дейін төрт әкімші: коммуналдық шаруашылық басқармасы, құрылыс басқармасы, энергетика басқармасы, көлік басқармасы және жол-көлік инфрақұрылымын дамыту бойынша құрылған проблемалық бюджеттік инвестициялық жобалардың (БИЖ) іске асырылуына талдау жасады. 2024 жылғы қарашада өткізілген сараптамалық-талдамалық шара (СТШ) шеңберінде елордада 128 проблемалық жобаның, оның ішінде, басталған құрылыс-монтаждау жұмыстары және баланста есептелген ЖСҚ бойынша 83 аяқталмаған жобаның және коммуналдық меншікке берілмеген 45 объектінің бары анықталды. Олардың ішінде әлеуметтік нысандарды жылумен қамтамасыз етуге, инженерлік желілер мен жолдарды салуға байланысты маңызды жобалар бар, олар жылдар бойы аяқталмай келеді. СТШ қорытындысы бойынша 2025 жылғы ақпанда әкімдік бекіткен аяқталмаған бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыруды аяқтау және объектілерді Астана қаласының коммуналдық меншігіне беру жөніндегі іс-шаралар жоспары әзірленді (128 жоба). Баяндамашының айтуынша, іс-шаралар жоспарының орындалуын талдай отырып, 128 жобаның 10-ы (8%) қисынды шегіне дейін жеткізілді деген қорытынды жасауға болады. Осыған байланысты жоспарды іс-шаралармен аяқтаудың кейбір шаралары мен мерзімдерін түзету, сондай-ақ, іске асыруға жатпайтын үмітсіз объектілерді аяқтаудың немесе есептен шығарудың орындылығы туралы шешім қабылдау мақсатында проблемалық жобаларды жіктеуді жүргізу қажет.

Депутаттар қала тұрғындарының өмір сүру сапасына тікелей әсер ететін әлеуметтік маңызы бар инфрақұрылымға қатысты «мұздатылған» нысандардың жинақталып қалғанына алаңдаушылық білдірді.

Мәселен, депутат Бауыржан Смайылов мұндай жобалардың ең көп саны тұрғын үй алаптарында деп санайды. Көкталда Абайдың 150 жылдығы көшесі ел арасында күлкі мен мазақ сөздің нысаны болды. Бұл мәселе бірнеше рет көтерілді, ағымдағы жылы жоба қайтадан аяқталмады, Тілендиев даңғылы/Бейсеков көшесінің қиылысы аяқталмады. Депутаттың пікірінше, басшылар жоспарлардың орындалмағаны үшін жауап беруі керек.

Депутат Кендебай Адамбек іс-шараға дайындық барысында жіберілген ақпарат пен бүгінгі ақпарат өзара байланысты емес екенін атап өтті. Оны бюджетке қайтаруға тырысатын дебиторлық берешектің нақты көрсеткіші бар-жоғы қызықтырады.

Көлік басқармасы қазіргі уақытта объектілерге техникалық тексеру жүргізуді ұсынады. 

Бастапқы есепке алу құжаттарының болуы мәселесі шешілмеген, көптеген жобалар жерге құқық белгілейтін құжаттарсыз салынуда. Осылайша, қабылданған шаралардың мониторингін тұрақты негізде жүргізу қажет.

Проблемалық бюджеттік инвестициялық жобаларды іске асыратын төрт басқарманың өкілдері объектілерді аяқтау және беру жөніндегі жұмысты жандандыруға, сондай-ақ, оларды аяқтауға және қаланың коммуналдық меншігіне беруге кедергі келтіретін құқықтық және техникалық кедергілерді жоюға уәде берді.

Тексеру комиссиясының төрағасы Иманжүсіп Ақпомбаев бірінші кезекте құжаттарды қалпына келтіру, сондай-ақ, басқа өңірлердің оң тәжірибесін назарға алу қажеттігін айтты. Мысалы, Алматы қаласының БИЖ жағдайының ағымға қойылған тәжірибесі. Ол берілмеген объектілерге техникалық қызмет көрсету туралы, сондай-ақ, 2030 жылы мерзімі өткен ЖСҚ-ны іске асыру қажет пе, бұл бас жоспармен келісілген бе, жоқ па деген мәселеге тоқталды.  

Талқылау қорытындысы бойынша бейінді басқармаларға ұсынымдар берілді және бюджет қаражатын пайдаланудың тиімділігін арттыру және қалалық инфрақұрылымның тиісті сапасын қамтамасыз ету мақсатында мәслихат отырысы шеңберінде одан әрі өзара іс-қимыл, проблемалық БИЖ іске асырылуын тұрақты мониторингтеу және бақылау жөніндегі мәселелерді қайта талқылау ұсынылды.