Маслихаттың жастар саясатын жетілдіру және елорданың үш жылға арналған бюджетін бекіту мәселесі жөніндегі кезекті сессиясы

Ерлан Каналимовтың төрағалығымен Астана қаласы мәслихаты сегізінші сайланымының кезекті сессиясы өтті.

Сессия басталар алдында мәслихат төрағасы Ерлан Каналимов №6 бір мандатты аумақтық округтен жаңадан сайланған депутат Ләззат Разбекованы құттықтады. Депутаттың куәлігі мен белгісін қалалық сайлау комиссиясының төрағасы Бейсембай Жұмабеков тапсырды. Ол сегіз үміткер тіркелгенін және Разбекова жеңіске жеткенін атап өтті.

«Астана қаласының 2025-2027 жылдарға арналған бюджеті туралы» мәселесі бойынша Астана қаласы Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасы басшысының м.а. Айжан Түгелбаева баяндады. Ол депутаттарға үш жылдық бюджеттің параметрлері ағымдағы жағдайды талдау және елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының түзетілген болжамды индикаторлары негізінде қалыптасқанын хабарлады. ЖӨӨ-нің тұрақты өсуіне сүйене отырып, салалар бойынша кірістер мен шығыстар есептелген. Жалпы шығыс бөлігі қала тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған. Экономика басқармасы басшысының м.а. айтуынша, РБ-да негізінен дамуға арналған нысаналы трансферттер көзделген. Бұдан әрі Түгелбаева әлеуметтік қорғау және денсаулық сақтау салаларына жұмсалған шығыстар туралы деректерді ұсынды. Ақшалай қаражаттың негізгі сомасы білім беру саласына қарастырылған. Сондай-ақ, мәдениет және спорт салаларына, қоршаған ортаны қорғауға және т. б. айтарлықтай шығындар қарастырылған.

Тұрақты комиссияның мүшесі Салтанат Жанабаева Астана қаласы мәслихатының бюджет, экономика, өнеркәсіп және кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі тұрақты комиссиясының қала бюджеті жөніндегі Қорытындысын ұсынды. Ол бюджеттің әлеуметтік бағдарланғанын атап өтті. 2025 жылы бюджеттік бағдарламалардың барлық әкімшілері бойынша шығыстарды ұлғайту көзделген. Депутаттардың көптеген ұсыныстары бюджет жобасында қабылданды және ескерілді.

Депутат Бауыржан Смайылов сессияда ең маңызды құжат – алдағы үш жылдық кезеңге арналған бюджет жобасы талқыланып жатқанын атап өтті. Депутаттар үлкен жұмыс жүргізді, ол бейінді комиссияларда басталды. Жұмыс барысында депутаттар аудан әкімдіктеріне барып, басқармалардың барлық басшыларымен кездесті.

Депутат Владислав Сергеев сондай-ақ бюджет жобасымен жұмыс екі ай бойы жалғасқанын атап өтті. Жергілікті атқарушы органдармен бірлескен жұмыстың арқасында тұрғын үй алаптарының проблемалық мәселелерін шешуге қаржыландыру бөлінді. Соңында көркем гимнастикаға арналған зал және жапсаржай, тұрғын алаптарда оқушылар сарайларын салуға, қоғамдық кеңістіктер құруға, жаяужолдар  мен жолдарды жөндеуге қаражат салынды. Қалада бұқаралық спортты дамытуда үлкен әлеует бар және депутаттардың спорттық инфрақұрылымды дамытуға өз үлестерін қосқаны қуантады.

Депутат Азамат Айтқожин бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінен депутаттық сауалдарға жазбаша жауаптарды уақтылы дайындауға және толық ақпарат беруге назар аударуды сұрады.  

Депутат Давид Лория бірнеше жыл бойы бос тұрған  Қ. Мұңайтпасов атындағы стадионды  салу туралы сөз сөйледі. Депутат жыл бойы пайдалануға болатын жабық стадион салу туралы шешімді қолдады. Онда балалар да, кәсіби командалар да ыңғайлы жағдайда айналыса алады. Стадион қаланың осы аймағына жаңа бағыт береді. Ол UEFA стандарттар санатына сәйкес келеді және жарыстарды өз деңгейінде өткізуге мүмкіндік береді. Депутат стадион жастар үшін тартымдылық орталығы болатынына сенімді.

Депутат Қанат Ибраев бюджеттік бағдарламалар әкімшілеріне бірлескен жұмысы үшін алғысын білдірді. Депутаттың пікірінше, бюджет өте үйлесімді және көптеген перспективалар береді. Ол кейде мемлекеттік органдардан кері байланыс жоқ екеніне назар аударды және келесі жылы кері байланыс жоғары деңгейде болады деп үміттенді.

Қала әкімі Жеңіс Қасымбек депутаттық корпусқа бюджет жобасы бойынша белсенді және еңбекті жұмыс істегені үшін алғысын білдірді. Екі ай бойы жұмыс тек әлеуметтік сала мәселелері бойынша ғана емес, сонымен қатар инженерлік инфрақұрылымды дамыту бойынша да жалғасты, бұл бюджет жобасын айтарлықтай жақсартуға мүмкіндік берді. Қаланы оқушы орындарымен қамтамасыз ету бойынша маңызды мәселе шешілуде. Ағымдағы жылы 24 мектеп тапсырылады. Келесі жылы 9 жайлы мектеп, сонымен қатар үлгілік және жекеменшік мектептер пайдалануға беріледі. Мемлекеттік балабақшалардың құрылысы басталды, алдағы тоқсанда 3 мемлекеттік балабақша салу жоспарлануда. Депутаттар атап өткендей, ұзақ құрылыс – «Қазақстан» спорт сарайы мен Қ.Мұнайтпасов атындағы стадион аяқталады. Бюджетте көптеген медициналық нысандардың құрылысына қаражат салынды. «Самұрық-Қазына» АҚ және РБ көмегімен №3 қалалық көпсалалы аурухананың құрылысы басталады.  Қала нысанды инженерлік желілермен қамтамасыз етеді. Бұл бюджет жобасының айрықша ерекшелігі медициналық,  оқу, жан басына шаққандағы қаржыландыру төлемдері бойынша көптеген әлеуметтік мәселелерді шешу болып табылады. Әлеуметтік қажеттіліктерге жұмсалатын шығындардың 90% - ы бастапқыда кепілге қойылған.

Мәслихат төрағасы Ерлан Каналимов бүгін маңызды күн екенін, алдағы үш жылға қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуын айқындайтын құжат бекітілгенін атап өтті.

 «Жастар саясатын жетілдіру, жастарды түрлі орталықтардың, бірлестіктердің, қоғамдастықтар мен қорлардың қызметіне белсенді тарту арқылы іске асырылатын жастар бағдарламаларының тиімділігін арттыру туралы» қала әкімінің орынбасары Есет Байкен хабарлады. Оның айтуынша, ресми статистикаға сәйкес, елордада 14-34 жас аралығындағы жастар саны 456 мың адамды құрайды. Сапалы және қолжетімді білім туралы айта отырып, ол  келесі деректерді келтірді – 32 колледжде 36 мың студент оқиды, оның 67% - ы мемлекеттік грант бойынша білім алады. Қалада 16 мың студент жоғары оқу орындарында оқиды, 6 филиал ашу жоспарлануда. Кәсіптік бағдар беруге, жұмысқа орналасуға және жастар кәсіпкерлігіне көп көңіл бөлінеді. Тұрғын үймен қамтамасыз ету саласында 2019 жылдан бастап жұмыс істейтін жастар үшін сатып алу құқығынсыз жалға берілетін тұрғын үй бағдарламасы, «Елорда жастары» жас мамандарға жеңілдікпен кредит беру бағдарламасы, «Бастау Бизнес», «JolTap», «Jasyl El», «Astana Жас жігер» жобалары және т. б. іске асырылуда.

Заңдылық, құқық тәртібі және жұртшылықпен жұмыс мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның мүшесі Мәдина Әжікенова сөз сөйлеп, депутаттар мен жергілікті атқарушы органдардың ортақ міндеті жастарға жоғары кәсіби кадрлар болу үшін сапалы білім алу үшін жағдай жасау екенін айтты. Қала әкімінің орынбасары Есет Байкеннің баяндамасында атап өтілгендей, елордада бірқатар жастар жобалары жүзеге асырылуда. Әжікенова жастар саясатын дамыту үшін NEET санаты деп аталатын ұйымдастырылмаған жастарды қоғамдық пайдалы қызметке тартуға ерекше назар аудару қажет деп санайды. Жастармен ақпараттық жұмыс деңгейін арттыру, бос уақытты тиімді өткізуге мүмкіндік беру керек. Депутат жастардың нашақорлықтың алдын алу жөніндегі жұмысқа белсенді қатысуы маңызды екенін атап өтті. Бұл жұмысты барлық мүдделі органдар мен ұйымдар жан-жақты жүргізуі керек.

Депутат Қанат Естек  жұмыс істейтін жастарға жалға берілетін тұрғын үй беру туралы сөз сөйледі. Бұл туралы қала әкімінің орынбасары Есет Байкеннің баяндамасында айтылды.  2025 жылы тұрғын үйге мұқтаж көптеген жас отбасылар тұратын Уәлиханов көшесіндегі тұрғын үйді жалға алу мерзімі аяқталады. 1500-ге жуық жас отбасы баспанасыз қалуы мүмкін. Олардың ішінде тек 50 отбасы ғана баспана сатып алды. Қиын жағдайды болдырмау үшін әкімдік қандай шаралар қабылдауды жоспарлап отыр.

Әкімнің орынбасары Есет Байкен әкімдіктің бұл мәселемен айналысып жатқаны туралы хабарлады.  800-ден астам адам жалға берілетін тұрғын үйді босатуға дайындалуда. Жас отбасыларға жеңілдікті бағамен тұрғын үй беріледі. Дегенмен, олардың арасында тегін немесе несие бойынша жеңілдікті пайызбен баспана алғысы келетін адамдар бар. Әйтсе де, әлеуметтік бағдарламаның шарттары бойынша жас отбасылар аз ғана ақыға жалға пәтер алды және оны басқа жас отбасылар үшін босатуы керек. Әлеуметтік әділеттілік болуы керек, өйткені 2019 жылы жас отбасыларға кезекте тұрмаса да, жалға берілетін тұрғын үй берілді.

Қала әкімінің орынбасары Евгений Глотов «Елорда жастары» бағдарламасы аясында жас отбасылардың  5%-ы баспана сатып ала алатынын айтты. Жас отбасылар бес жыл бойы өз үйлерін сатып алудың қамын ойлау  керек еді. Алайда әкімдік шетте қала алмайды, сондықтан бағдарламаға жұмыс істейтін жастар санаты енгізілетін болады.

Депутат Бауыржан Смайылов қаланың шетінде тұратын жастарды қорғау тұрғысынан сөз сөйледі, оның пікірінше,  осы бағытта жұмыс жүргізілмейді. Депутат бұл жастарға назар аудару керек деп санайды.

Қала әкімінің орынбасары Есет Байкен Бас жоспарға сәйкес тұрғын алаптарда бірқатар әлеуметтік нысандар, соның ішінде тынығу, спорт орталықтары, жастарға арналған кинотеатрлар салу жоспарланып отырғанын айтты.

Мәслихат төрағасы Ерлан Каналимов 18 желтоқсаннан кейін депутаттар Көкталға баруды жоспарлап отырғанын айтып, әкімнің орынбасарын көшпелі іс-шараға қатысуға шақырды.

Депутат Владислав Сергеев жастар саясатын іске асыру үшін бөлінетін әсерлі сомаларға қатысты сөз сөйледі. Депутаттың пікірінше, оның индикаторлары мен нақты тиімділігін ескере отырып, әр жобаны егжей-тегжейлі жете ұғыну керек. Осылайша, «JolTap» жобасы аясында жастардың тек 20% - ы жұмысқа орналастырылды.

Әкімнің орынбасары депутаттардың қатысуымен жобаларды түгендеу және бағдарламаларға талдау жүргізу қажет екендігіне келісім білдірді.

Кезекті сессия барысында талқылауға енгізілген барлық мәселелер қаралып, олар бойынша тиісті шешімдер қабылданды.