Кезектен тыс сессия: 2023 жылғы Астана қаласы бюджетінің атқарылуы туралы есепті бекіту

Қалалық мәслихатта Ерлан Каналимовтың төрағалығымен кезектен тыс сессия өтті.

Кезектен тыс сессия жұмысына қала әкімінің орынбасары Евгений Глотов, қала аудандарының әкімдері, мемлекеттік құрылымдардың басшылары, жұртшылық пен БАҚ өкілдері қатысты.

Қаржы басқармасының басшысы Әліби Жұмаев 2023 жылғы Астана қаласы бюджетінің атқарылуы туралы хабарлады. Ол жоспардың асыра орындалғанын баяндап, жиынтық табыс, жоспарлы көрсеткіштер және бірқатар көрсеткіштердің асыра орындалуы туралы деректерді ұсынды. Жұмаев салықтық, салықтық емес түсімдер, негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер бойынша жоспар орындалғанын атап өтті.

Астана қаласы бойынша тексеру комиссиясы төрағасының міндетін атқарушы Сәбит Мұқанов ұсынылған есептің құрылымы Бюджет кодексінің талаптарына сәйкес келетінін айтты. Барлық кемшіліктер тұрақты комиссиялар мен бірлескен отырыстар барысында талқыланды. Мұқанов жүйелі мәселелерге тоқталды. Оның айтуынша, формальды жоспарлау жалғасуда, маңызды құрамдас бөліктерді есепке алмағанда, берешектің өсу процесі, несиелер бойынша сыйақыны қайтармау тоқтатылмайды. Ақпараттық қамтамасыз етудегі кемшіліктер қалалық бюджетке қомақты қаражаттың түспеуіне алып келді. Қала РБ үшін донор болғанына қарамастан, жоғары тұрған бюджетке тәуелділік байқалады. Бес нақтылаудан кейін бір жыл ішінде бюджет бірнеше есе өсті, инвестициялық жобалардың тізімі үнемі өзгеріп отырады. Тексеру комиссиясы бюджеттік бағдарламалар әкімшілеріне 283 ұсыныс, әкімшілік құқық бұзушылықтарға байланысты 162 материал, қылмыстық құқық бұзушылықтар бойынша 9 материал жолдады.

Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы Қайсар Манқараев 2023 жылға арналған Жоспарды іске асыру жөніндегі Іс-шаралар жоспарында 175 іс-шара көзделгенін, іс жүзінде 99,6% игерілгенін хабарлады. 2023 жылдың қорытындысы бойынша елорданың дамуын сипаттайтын негізгі көрсеткіштердің оң динамикасы атап өтілді. Жалпы өңірлік өнім көлемінің өсуі 5,2% - ға қамтамасыз етілді. 2023 жылдың қорытындысы бойынша өнеркәсіп өндірісінің нақты көлем индексі, өңдеу өнеркәсібінде 2,3% - ға төмендеу салдарынан, 97,7% деңгейінде. Спикердің айтуынша, 2023 жылғы жоспардың іске асырылуын талдау өңірді дамытудың жекелеген бағыттары бойынша 17 нысаналы индикаторға қол жеткізу қамтамасыз етілмегенін көрсетеді.

Астана қаласы мәслихатының бюджет, экономика, өнеркәсіп және кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі тұрақты комиссиясының Қорытындысымен тұрақты комиссияның төрағасы Кендебай Адамбек сөз сөйледі, ол көрсеткіштердің өткен жылмен салыстырғанда жақсарғанын атап өтті. Алайда  Тексеру комиссияның мәліметінше, құнсыздану деңгейінің төмендеуіне қарамастан азық-түлік тауарлары бағасының өсуі байқалады. 2023 жылы өткен бюджеттің бес нақтылауы сапасыз жоспарлауды көрсетеді. Жүйелік мәселелерді шешудің жолдары әлі табылған жоқ. Қала аудандары әкімдіктерінің аудит қорытындысы бойынша көптеген қаржылық тәртіп бұзушылықтар анықталды, көптеген индикаторлар орындалмады. Тұрақты комиссияның төрағасы берешектер бойынша мақсатты жұмыс істеу қажеттілігіне, салықтар бойынша жинаудың тиімділігін арттыруға, дебиторлық және кредиторлық берешекті қайтаруға назар аударды. Спикердің пікірінше, экономикалық блокта үлкен әлеует бар, оны белсенді пайдалану қажет.

Депутат Бауыржан Смайылов көптеген көрсеткіштердің жақсарғанын, алайда орындамаудың 0,5% - ы аз пайыз сияқты екенін, бірақ бұл жиынтық мәнде миллиардтаған теңге екенін атап өтті. Оның округінде сумен жабдықтау жұмыстары аяқталмаған және орындалмаған сома бұл мәселені жабуы мүмкін. Депутаттың пікірінше, бюджетті орындамаған басқарма басшыларын жауапкершілікке тарту қажет. Бұл қаражатты әлеуметтік мәселелерді шешуге бағыттауға болады.

Депутат Қанат Ибраев өңдеу өнеркәсібін дамыту жөніндегі әлсіз ұстанымға басты назар аударды. Депутат бір жылдан бері шағын өнеркәсіптік аймақты дамытуға инвестиция салуға тырысып келеді. «ҚР жиһаз және ағаш өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары қауымдастығының» өкілдеріне қала жиһазшылары «Жайлы мектеп» жобасына кіретініне уәде берді. Алайда, бүгінде не шетелдік өндірушілер, не басқа қалалықтар келетіні түсінікті.

Мәслихат төрағасы Ерлан Каналимов бірлескен отырыстар барысында қаржылық тәртіпті нығайту қажеттігіне назар аударылғанын атап өтті. Былтырғы бірлескен жоспар өз жемісін берді. KPI-ге өзгерістер енгізу, бірінші басшылардың жауапкершілігін күшейту ұсынылады. Каналимов бюджет, экономика, өнеркәсіп және кәсіпкерлік мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның төрағасынан басқа тұрақты комиссиялардың төрағаларымен бірлесіп қала әкімінің атына жолдау үшін қорытынды материал дайындауды сұрады.

Қала әкімінің орынбасары Евгений Глотовтың айтуынша, бюджеттің атқарылуы өткен жылмен салыстырғанда көрсеткіштердің жақсарғанын көрсетеді. Ол депутаттарды көрсеткіштерді орындамау бойынша шаралар қабылданатынына, аудиторлық тексеру қорытындылары өте мұқият қаралатынына сендірді. Өткен жылы жағдайдың нашарлауын көрсететін жеке көрсеткіштер болды. Негізгі көрсеткіш жалпы өнімнің 6% - ға өсуі болып табылады. Қазіргі уақытта көрсеткіштер өсуде, тіпті ең нашар көрсеткіштер де өсуде. Егер ЖӨӨ өсімі сақталса, ол 7-8% жетуі мүмкін деген үміт бар. Шағын өнеркәсіптік аймақтарды дамыту – экономиканы дамытудың перспективалық бағыты. Қала инвесторлар үшін дайын инфрақұрылымды ұсынуға дайын тұр. Қала әкімінің орынбасарының айтуынша, жиһаз кластері ірі жобалардың динамикасын ескере отырып, өсуге мүмкіндік алады. Ол барлық мәселелерді шешу үшін бөлек кездесуді ұсынды.

Сондай-ақ, депутаттар сессия барысында күн тәртібіне сәйкес басқа мәселелерді қарады және талқылады, олар бойынша тиісті шешімдер қабылданды.