Қалалық ортаны қалыптастырудағы жасыл желектердің рөлі туралы

Состоялось очередное заседание Общественного совета, которое прошло под председательством Есилова С.С. «Жасыл желектердің жағдайы және елордадағы саябақтар мен скверлерді күтіп ұстау туралы» мәселені талқылау кезінде Қоғамдық кеңес мүшелері қаланың қарқынды өсуі кезеңінде көгалдандыру экологиялық проблемаларды шешуде маңызды рөл атқаратынын атап өтті. Жасыл жылдың кез-келген уақытында адамға тыныштандыратын әсер етеді. Көгалдандыру микроклиматты ұйымдастырады және қоршаған орта жағдайларын оңтайлы жағдайға жақындатады. Көгалдандырудың көмегімен уақыт пен кеңістікте өзгеретін түстердің шексіз алуан түрін жасауға болады. Ағаштар, бұталар, гүлдер біздің өмірімізді безендіреді. Жасылдар әрқашан көзге жағымды, ол тас қалалардың суреттерін жандандырады. Жасыл кеңістіктер қалалық ортаны шаң мен газдан тазарту үшін сәтті қолданылады.

Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану басқармасы басшысының, "Алматы", "Байқоңыр", "Есіл", "Сарыарқа" аудандары әкімдерінің, ведомстволық бағынысты ұйымдардың баяндамаларын тыңдап, Қоғамдық кеңес мүшелері елордада көгалдандыру бойынша үлкен жұмыстар жүргізіліп жатқанын атап өтті.

Елорда әкімдігінің мәліметінше, елордада көгалдандыру қарқыны оң үрдіске ие. Жалпы пайдаланудағы жасыл желектердің ауданы 2016 жылғы 1314 га-дан 2020 жылы 2085,3 га-ға дейін ұлғайды, бұл 37% - ға артық. Осылайша, елорданың бір тұрғынына есептегенде, халықтың айтарлықтай өсуіне қарамастан, жасыл екпелер алаңы 2016 жылмен салыстырғанда 17,9 м2 (14,7 м2) жетті, қала құрылысының жалпы нормасы - бір адамға 19,0 м2.

Ағымдағы, 2021 жылы әкімдік көгалдандыру бойынша ауқымды жұмыстар жүргізуді жоспарлап отыр, бір миллионнан астам жасыл желек отырғызылатын болады. Оның ішінде қала ішінде 200 мыңнан астам ағаш, елорданың "жасыл белдеуінде" 890 мыңнан астам екпе көшет отырғызу жоспарлануда.

Сонымен қатар, ақпараттың үлкен көлеміне және Нұр-Сұлтан қаласын көгалдандыру мен абаттандыру шеңберінде жүргізілетін жұмыстардың үлкен көлеміне қарамастан, елорданың қоғамдық кеңесі жергілікті бюджет қаражаты есебінен бағдарламалардың әртүрлі әкімшілері жүргізетін елордада көгалдандыруды дамыту және жасыл екпелерді күтіп-ұстау бойынша жалпы қызметті үйлестіру жөніндегі басқарманың жеткіліксіз жұмысын атап өтті.

Бағдарлама әкімшілері мен осы мәселемен айналысатын ұйымдардың бюджеті туралы ақпарат жоқ. Атап айтқанда, Басқармаға жетекшілік ететін жауапты жасыл екпелерді күтіп-ұстауға арналған жергілікті бюджет шығыстарының көлемі, аудандар әкімдерінің аппараттары, ведомстволық бағынысты кәсіпорындар мен ұйымдар, мамандандырылған техниканы сатып алуға бюджеттен жұмсалған қаражат сомасы және оның саны, жасыл екпелерді қорғау жөніндегі алдын алу шараларына (тыңайтқыштарды күтіп-баптау және енгізу) арналған шығыстар үлесі көрсетілмеген, сондай-ақ кәсіпорын қызметінің қорытындылары мен жүргізілетін іс-шаралардың тиімділігі көрсетілмеген.

Сондай-ақ, екі негізгі проблемалық мәселе бар. Бұл түгендеудің жоқтығы және жасыл желектерді суару мен күтіп ұстауды ұйымдастырудың болмауы. Жасыл желектерге түгендеу жүргізуде көгалдандыру саласындағы мемлекеттік саясатты жүргізуге арналған уәкілетті мемлекеттік органның үйлестіруші рөлі жоқ.

Талқылау қорытындысы бойынша айтылған ескертулер мен ұсыныстарды ескере отырып, тиісті ұсынымдар қабылданды.

Бюджеттің кіріс және шығыс бөліктерінің өзгеруіне негізделген елорданың бюджетін нақтылау мәселесі қаралды. Экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы Қайсар Манқараев баяндама жасады. Бюджетті осы нақтылау кезінде қала тұрғындары үшін осы қызметтердің сапасы мен қолжетімділігін қамтамасыз етуді ескере отырып, әлеуметтік салаға, білім беруге, денсаулық сақтауға; әлеуметтік маңызы бар ішкі қатынастар бойынша жолаушылар тасымалын субсидиялауға, көлік инфрақұрылымын дамытуға және басқаларға қосымша қаражат бөлінеді.

Талқылау барысында Қоғамдық кеңес мүшелері экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының атына материалдарды уақтылы ұсынбауына, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің шығыстардың баптарын сапасыз жоспарлауына және орындауына, олардың орындалуына бақылаудың және жауапкершіліктің болмауына тағы да шағымдарын білдірді. Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған "Еңбек" мемлекеттік бағдарламасын іске асыруға 694,5 млн. теңге сомасында бюджет қаражатын бөлудің орындылығы мәселесі көтерілді.

Мектеп оқушыларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін Қоғамдық кеңес мүшелері білім беру мекемелерінде бейнекамералардың болуына, олардың жарамдылығына талдау жүргізуді, сондай-ақ қысқа мерзімде оларды қосымша сатып алуға және орнатуға қаржыландыру бөлуді қарастыруды ұсынды.

Қоғамдық кеңес мүшелері «Нұр-Сұлтан қаласының Активтер және мемлекеттік сатып алу басқармасы» ММ, «Нұр-Сұлтан қаласының Жастар саясаты мәселелері басқармасы» ММ аула клубтарына тек балаларға ғана емес, аға буын өкілдеріне де үй-жайлар беру мәселесін қарастыруды ұсынды, санитарлық нормаларға сәйкес аула клубтарына үй-жайлар беру және жұмыс істеп тұрған аула клубтарын күрделі жөндеуге қаржы бөлу туралы мәселені қарауды ұсынды.

Алайда, іске асыруға қосымша бюджеттік қаражат бөлінетін бағдарламалардың өзектілігін назарға ала отырып, Қоғамдық кеңес мүшелері жалпы қала әкімдігінің 2021 жылға арналған бюджетті нақтылау жөніндегі ұсынысын қолдады.

Сондай-ақ, Қоғамдық кеңестің отырысында келесі нормативтік құқықтық актілердің жобалары қаралды: «Нұр-Сұлтан қаласының тұрғындарына қала шегінен тыс емделу үшін бюджет қаражаты есебінен тегін жол жүруді ұсыну туралы», «Нұр-Сұлтан қаласының кейбір білім беру және мәдениет ұйымдарына атау беру туралы», «Нұр-Сұлтан қаласының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімін бекіту туралы» Нұр-Сұлтан қаласы әкімдігінің 2020 жылғы 6 қазандағы № 508-2075 қаулысына толықтырулар енгізу туралы»,« Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге су беру қызметтерінің құнын субсидиялау» мемлекеттік көрсетілетін қызмет регламентін бекіту туралы» Астана қаласы әкімдігінің 2016 жылғы 22 тамыздағы № 102-1472 қаулысының күші жойылды деп тану туралы».

Қоғамдық кеңестің отырысына Нұр-Сұлтан қаласы әкімінің орынбасары Н.Қ. Солтамбеков, қала аудандары әкімдерінің орынбасарлары, мемлекеттік мекемелердің, ведомстволық бағынысты ұйымдардың басшылары және бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.