Қоғамдық кеңес мүшелері елорданың 2020 жылға арналған бюджетінің орындалуы туралы есепті талқылады

Азаматтық қоғам өкілдерінің пікірінше, бюджетті атқару кезінде ең бастысы-әлеуметтік маңызы бар шығыстарды уақтылы орындау бойынша қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету.  Онлайн режимде Нұр-Сұлтан қаласының қоғамдық кеңесінің отырысы өтті, онда негізгі мәселелердің бірі 2020 жылға арналған елорда бюджетінің атқарылу қорытындыларын қарау болды.

Қаржы басқармасының басшысы Әліби Жұмаев Қоғамдық кеңес мүшелерін Нұр-Сұлтан қаласының 2020 жылға арналған бюджетінің орындалу қорытындылары туралы хабардар етті. Осылайша, бюджет 601 094,4 млн.теңге көлемінде орындалды, асыра орындау 106,4% құрады, меншікті кірістердің жиынтық көлемі 112,4% орындаумен 361 717,3 млн. теңгені құрады. Бюджеттің атқарылуын талдау өз кірістерінің жыл сайын ұлғайып келе жатқанын көрсетеді. Бюджеттің кіріс бөлігінің негізгі асыра орындалуы салықтық емес түсімдер және негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер есебінен қамтамасыз етілді (асыра орындау тиісінше 116,1% және 116,8% құрады). Баяндамашы республикалық бюджеттен бөлінген трансферттерге, "Жұмыспен қамтудың жол картасы" бағдарламасы бойынша іс-шараларды іске асыруға, пандемия жағдайында шағын және орта кәсіпкерлікті қолдауға, әлеуметтік мәселелерді шешуге тоқталды.

Қоғамдық кеңес мүшелері 2020 жылға арналған елорда бюджетінің атқарылу қорытындыларын талдап, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаражатты игеруі бойынша оң динамиканы атап өтті. Осылайша, қала бюджеті қаражатының жұмсалуын оңтайландыру жөніндегі жұмыс оның әлеуметтік бағыттылығын сақтауға мүмкіндік берді. Жыл сайын білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет салаларына, мемлекеттік бағдарламалар бойынша тұрғын үй құрылысына, Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған азаматтардың жекелеген санаттарына спорт және әлеуметтік көмек көрсетуге шығыстар ұлғаюда. Пандемия жағдайында бюджеттің атқарылуы мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде қолдаудың ынталандыру шараларымен, "Жұмыспен қамтудың жол картасын" іске асырумен, республикалық бюджеттен трансферттер бөлумен қатар жүрді. Бұдан басқа, қала бюджеті 5 рет нақтыланды – бұл жоғары тұрған бюджеттерден берілетін трансферттер мен кредиттердің өзгеруіне байланысты.

Сонымен қатар, бюджеттің атқарылуының оң көрсеткіштерімен қатар, Нұр-сұлтан қаласының қоғамдық кеңесі 2020 жыл карантиндік шаралармен, COVID – 19 таралуының басталған жылымен, бүкіл әлем бойынша пандемия жариялануымен байланысты екенін, ал қала бюджетінің атқарылу есебінің жобасында қабылданған шаралар туралы мәселелер қозғалмағанын, қаржылық шығындар және пандемиямен күреске қандай көлем жіберілгенін жеке жолмен бөлінбегенін атап өтті.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің ұсынған есептеріне сәйкес түпкілікті нәтижелер көрсеткіштері бойынша олардың кейбіреулері бойынша түпкілікті нәтижелерге қол жеткізілмеген екенін атап айтқанда,
отын-энергетикалық кешенді және коммуналдық шаруашылықты басқару бойынша "Нөсер кәрізі жүйесін дамыту" жобасы бойынша төрт көрсеткішке қол жеткізілмеген, бұл сайып келгенде қалалық ауқымдағы санитария мен абаттандыруға әсер етеді.

Сондай-ақ, "Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету" бюджеттік бағдарламасы бойынша жұмыс орындарын құру бойынша көрсеткіштерге қол жеткізілмеген, құрылған орындар саны – 1979 адамды құрады (жоспар бойынша 3029 адам), бұл 1050 адамға төмен, бұл факт жұмысқа мұқтаж және жол құрылысы саласында жұмыс істеуге дайын әлеуетті қызметкерлердің болмауымен түсіндіріледі, сол сияқты  Денсаулық сақтау басқармасында бюджеттік бағдарлама бойынша 95 жоспардың жанында 68 жұмыс орны құрылды, бұл да білікті кадрлардың жоқтығымен түсіндіріледі. Бұл алаңдатарлық фактор. Цифрландыру және мемлекеттік қызметтер басқармасы сүйемелдеген бейнебақылау камераларының санын, фото-, бейнетіркеу және бейнеталдау жүйесінің жұмысын қамтамасыз етуді тікелей нәтиже көрсеткіштерін орындамаған. Нәтижесінде мемлекеттік мекемелер (емханалар, ауруханалар, әсіресе бейнекамералар мүлдем жұмыс істемейтін мектептер) зардап шегеді.

Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бірқатар жобалар бойынша сметалық құнын бірнеше рет қымбаттату, мердігерлермен шарттарды бұзу, қызметтер мен тауарларды берушілердің өздерінің шарттық міндеттемелерін орындамауы, инвестициялық жобаларды іске асыру барысында орындалған жұмыстардың актілерін, мемлекеттік комиссиялардың қабылдау актілерін уақтылы ұсынбау фактілері орын алып отыр.

Жоспарлау сапасының төмендігі, сапалық және сандық көрсеткіштердің сәйкес келмеуі, инвестициялық жобаларды іске асыру мерзімдерінің сақталмауы, жобаларды жобалау-сметалық құжаттамаларды бекітпей іске асыру бюджет қаражатының уақтылы игерілуіне теріс әсер етеді. Мысал ретінде: 2020 жылғы 20 желтоқсанында 012 "Жобалау және құрылыс" бюджеттік бағдарламасынан 050 "Нұрлы жер" бағдарламасы бойынша тұрғын үйге бюджеттік кредит беру" бюджеттік бағдарламасына 19 млрд.теңгеден астам сомаға бюджетті бесінші нақтылау.

Талқылау қорытындысы бойынша 2020 жылға арналған бюджеттің атқарылуы туралы есеп көпшілік дауыспен мақұлданды. Қабылданған ұсынымдарда кемшіліктер мен бюджетті тиімді атқару жолдары көрсетілген.

Қоғамдық кеңес мүшелері Нұр-Сұлтан қаласының Инвестициялар және кәсіпкерлікті дамыту басқармасы ұсынған «Нұр-Сұлтан қаласында әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына рұқсат етілген шекті бөлшек сауда бағаларының мөлшерін бекіту туралы» мәселені 1-санатты тауық жұмыртқасы, күнбағыс майы- екі позициясы бойынша қарастырды. Талқылау барысында әлеуметтік желілерде тұрғындар арасында тауық жұмыртқасы бағасының күрт өсуі, оның ішінде "сөз байласу" және жасанды "бағаның өсуі" бойынша тәуекелдер қызу талқыланатыны атап өтілді. Қоғамдық кеңес мүшелерін жем-шөп бағасының өсуіне байланысты тұрақтандыру қорындағы жағдай да қызықтырды. Жалпы қала әкімдігі қаулысының жобасы мақұлданды.

«Астана қаласы білім алушыларының жекелеген санаттарына қалалық жолаушыларкөлігінде жеңілдікпен жүру құқығын ұсыну тәртібі» Астана қаласы мәслихатының  2015 жылғы 23 қыркүйектегі  № 410/57-V шешіміне өзгерістер енгізу туралы», «Нұр-Сұлтан қаласының әлеуметтік көмек көрсету, оның мөлшерлерін белгілеу және мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарының тізбесін айқындау қағидасы туралы» Астана қаласы мәслихатының 2017 жылғы 12 желтоқсандағы № 221/25-VI шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» мәселелерді талқылау белсенді өтті.

Қоғамдық кеңес тұрақты негізде Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің Нұр-Сұлтан қаласы бойынша департаментінің мемлекеттік қызметтер көрсету рәсімдерін жетілдіру және олардың сапасын арттыру жөніндегі ақпаратын тыңдайды. Талқылау қорытындысы бойынша Қоғамдық кеңес мүшелерімен бірлесіп жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік қызметтер көрсетуіне мониторинг жүргізу және олардың қорытындысын Қоғамдық кеңес отырыстарының бірінде талқылау ұсынылды.

Қоғамдық кеңестің отырысына қаланың мемлекеттік мекемелерінің, бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты.