Есірткі құралдарының заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы

Қалалық мәслихатта Талғат Нәрікбаевтың төрағалығымен Facebook-те тікелей трансляциясы бар ZOOM сервисінің бейнеконференцбайланыс платформасында заңдылық, құқықтық тәртіп пен қоғаммен жұмыс істеу мәселелері жөніндегі тұрақты комиссияның отырысы өтті.

Депутаттар «Нұр-Сұлтан қаласының Полиция департаменті» ММ бөлімшесінің есірткі құралдарының заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл бойынша есірткіге қарсы іс-шаралар өткізу және астанада есірткі қылмысына қарсы күресте қолданылатын шаралар туралы мәселені талқылады.

Негізгі баяндамашы Нұр-Сұлтан қаласы Полиция департаменті бастығының орынбасары Рустам Шарибаев сөз сөйледі, ол өз сөзінде нашақорлық пен есірткі қылмысына қарсы күрес мемлекеттік қызметтің маңызды құрамдас бөлігі болып табылатын қоғамның тұрақты дамуының шарттарының бірі болып табылатынын атап өтті.

Баяндамашы депутаттарға жыл басынан бері 69 қылмыстық іс қозғалғанын, оның ішінде есірткі сатумен айналысатын 45 адамға қатысты 25 кг. түрлі есірткі заттары заңсыз айналымнан алынғанын, есірткі құралдарының заңсыз айналымына байланысты қылмыстық теріс қылықтардың 124 фактісі анықталғанын хабарлады.

Елордадағы жағдайды талдау қол жетімді бағаға байланысты синтетикалық есірткіге сұраныс туындағанын көрсетті. Бірінші тоқсанда синтетикалық есірткілерді өткізумен байланысты құқық бұзушылықтардың 36 жағдайы анықталды, бір есірткі зертханасының қызметінің жолы кесілді.

Есірткінің таралуы интернет арқылы жүзеге асырылып, негізінен жастарға бағытталғандығы алаңдаушылық туғызады. Бұған әртүрлі сайттарда, блогтарда және форумдарда есірткіні жарнамалау және насихаттау ықпал етеді. Осыған байланысты 5 қылмыстық іс қозғалды, астана тұрғындарынан есірткі сататын интернет-дүкеннің жарнамасы бар граффити суреттері туралы 18 өтініш келіп түсті. ІІД әр онкүндік сайын есірткі диспансеріне жеткізілген адамдар бойынша есірткіні пайдалану белгілерімен салыстыру жүргізеді, жыл басынан бері 256 адам жеткізілді, оның 65-і есепке қойылды.

ІІД қызметкерлері мүдделі органдармен бірлесіп санитарлық нормаларды сақтай отырып, 94 профилактикалық іс-шара өткізді.

Ішкі саясат басқармасымен өзара іс-қимыл жасай отырып, есірткіге қарсы бағыттағы 7 бейнеролик жасалып, орналастырылды.

Ішкі саясат басқармасымен өзара іс-қимыл жасай отырып, есірткіге қарсы бағыттағы 7 бейнеролик жасалып, орналастырылды.

Ағымдағы жылдың 1 сәуіріне есірткі диспансерінің деректері бойынша 1743 тұтынушы есепте тұр.

Есірткі құралдарының заңсыз айналымы ұлттық қауіпсіздікке елеулі қатер төндіреді, сондықтан барлық мемлекеттік органдардың кешенді көзқарасы мен өзара іс-қимылын талап етеді.

Депутаттар баяндамашыға көптеген сұрақтар қойды. Депутат Назгүл Мақжанова Үркер тұрғын алабында 30 мыңға жуық тұрғыны бар оқушылар мен студенттер арасында қандай жұмыстар жүргізіліп жатқанын сұрады. Басқарма көптеген іс-шараларды онлайн режимінде өткізді, бірақ Үркер тұрғын алабында интернет және бейнебақылау камералары жоқ екені белгілі. Ол депутаттың сұрауына Цифрландыру басқармасы жауап берді, ІІД-ден Сергек бейнекамераларын орнатуға бірде-бір жазбаша өтініш түскен жоқ.

Депутаттың сұрағына қосымша баяндамашы, Көліктегі ІІД Есірткі бизнесіне қарсы күрес басқармасы бастығының орынбасары Ерлан Акбаров жауап берді. Мемлекет бойынша Басқармада 30 қызметкер жұмыс істейді және ол тұрғын үй алаптарын қамту өте қиын екенін мойындады. Бұл мәселе ведомствоаралық штаб отырыстарында және жұмыс кеңестері барысында бірнеше рет көтерілді. Осы күнге дейін мәселе шешілу үстінде.

Тұрақты комиссияның төрағасы Талғат Нәрікбаев бұл сұрақты Есіл ауданының әкіміне қойған жөн деп санайды, өйткені әкім үздіксіз шаруашылық қызметі үшін ғана емес, аудандағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін де көңіл бөлуі тиіс. Бейнекамералардың болмауы және жарықтандыру мәселелерін бірінші кезекте аудан әкімі көтеруі тиіс.

30 адамнан тұратын штат халқы 1 миллионнан асатын және үнемі өсіп келе жатқан елордада нашақорлық пен есірткі бизнесіне байланысты барлық мәселелерді шешу қиын. Есірткіні сату жағдайларының жолын кесу ғана емес, синтетикалық есірткіні қолданудың алдын алу мәселелерімен де шұғылдану керек. Есірткінің сыртқы әкелінуіне бақылау қамтамасыз етілуі тиіс.

Депутаттар Көші-қон полициясы көшіп-қонушылар ағынына талдау жүргізбейтініне, осы кезеңде қайдан келгені және қайда екені туралы деректер жоқ екеніне көз жеткізді. Әрине, 30 адам есірткі бизнесіне қатысты барлық мәселелерді шеше алмайды. Мәселені шешуге учаскелік инспекторлар тартылады, бірақ олардың саны да шектеулі, 36 полиция пункті, қажет болған жағдайда 85 пункт. Сондай-ақ, жол-бекет қызметі тартылуда, мысалы, Алматы ауданында 250 мың адам тұрады және 4 полиция экипажы жұмыс істейді. Есірткі бизнесіне қарсы күрес мәселелеріне өздерінің тікелей міндеттерімен қатар тартылатын экипаждардың, учаскелік экипаждардың санын ұлғайту мәселесін шешу қажет, оларды қосымша қаржыландырумен қолдау қажет.

Есіл ауданының әкімі тұрғын үй алабында қауіпсіздікті қамтамасыз етпеу туралы хаттамалық ескерту жасауы керек.

Алтыншы шақырылған қалалық мәслихаттың депутаты, №84 мектеп-лицейінің директоры Зәуре Жүсіпова әкімнің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы хаттамалық тапсырмасының үш тармағын іске асыру, оның ішінде есірткі заттарына талдау жүргізу және оларды сәйкестендіру үшін МАКС спектрометр сатып алу бойынша негізгі баяндамашыға сауал жолдады. Депутаттарға ұсынылған мәліметтерге сәйкес, тұтынушылардың негізгі бөлігі 25 пен 39 жас аралығында, бірақ ақпаратта 14 жастан жоғары тұтынушылар туралы ақпарат жоқ. Бұл ақпарат Білім беру ұйымдарының басшыларына қажет. Ақпаратқа сүйенсек, синтетикалық есірткіні таратудың негізгі арнасы-интернет, телеграмм арнасы, интернет таратушылармен күрес қалай жүзеге асырылады.

Қалалық экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының орынбасары Әнуар Зейдулла аппаратты сатып алуға ІІД-ден бюджеттік өтінім түспеген, өтінім түскен жағдайда Басқарма бір ай мерзімде бюджетті келесі нақтылау кезінде бұл мәселені депутаттардың қарауына ұсынуға дайын екенін мәлімдеді.

Сондай-ақ, депутаттар үйлердің қабырғаларында есірткі құралдарын жарнамалауға қарсы күрес бойынша пәрменді шаралар жүргізіле ме деп сұрады, мысалы, Бейбітшілік көшесі, 18, үйдің қабырғасындағы жарнама үш ай бұрын орналастырылған, полиция қызметкерлерінің ешқайсысы бұған назар аудармайды.

Мәслихат хатшысы Ерлан Каналимов полиция бекеттерінің санын қысқарту есірткінің таралуы бойынша істің жай-күйіне теріс әсер еткенін атап өтті. Қабырғалардағы көптеген кіреберістерде арна жеделхаттарының мекен-жайы, сайттары көрсетілген жарнамалар бар екендігі белгілі.

Статистикаға сәйкес, күн сайын жаңа синтетикалық есірткінің екі түрі пайда болады, елордада мұндай есірткінің 50-ден астам түрі таралады. ІІД өкілдеріне қойылатын негізгі мәселе, қажетті кадрлар бар ма, осы жұмысты жүргізу үшін техникалық база қамтамасыз етілген бе. Мәселе проблеманы кешенді шешуге ықпал ететін өңірлік бағдарлама құру қажеттігіне келіп тіреледі. Іс-шаралардың мерзімдері, форматы, халықты қамту, қаржыландыру, жауаптылар көрсетілетін бағдарлама шеңберінде көптеген мәселелерді шешуге болады.

Тұрақты комиссияның отырысына «Есірткісіз Қазақстан» қоғамдық қорының басшысы Әсел Тайшанова қатысты. Ол депутаттардың назарын қалада есірткі заттарын тұтынатын балалардың ата-аналарына психологиялық көмек көрсету бойынша жедел желі жоқ екендігіне аударды. Ата-аналар мұндай жағдайларда қайда бару керектігін білмейді. Есірткі заттарының құрамдас бөліктері, прекурсорлар есірткі өндірілетін зертханаға жіберілетін пошта операторларына тұрақты бақылау қажет. Сондай-ақ, есірткі заттарын тұтыну жағдайларын болдырмау үшін автобус парктеріндегі жүргізушілерді бақылауды қайта бастау керек.

Депутат Динара Оразалина Денсаулық сақтау министрлігі сатып алған жабдықты «Астана» медициналық университеті үшін уақытша пайдалануды ұсынды. Радиобиология институтында спектрометр бар, университетпен жасалған ынтымақтастық туралы шарт негізінде қолда бар жабдықты уақытша пайдалану керек.

Тұрақты комиссияның төрағасы ІІД өкілдерін барлық өзекті мәселелерді шешу қажеттіліктеріне талдау жүргізуге, бір ай мерзімде мәслихаттың келесі сессиясына дейін кешенді бағдарлама әзірлеуге, оны мүдделі мемлекеттік органдармен және қоғамдық ұйымдармен пысықтауға шақырды.